Асосий мавзулар
31 май 2019

31 май – Қозоғистонда сиёсий қатағон қурбонларини хотиралаш куни

Шўролар ҳукуматининг кескин сиёсати, аҳолининг хусусий мулки, чорва молларини тортиб олиб, кўчманчи халқларни мажбуран ўтроқлаштириш, колхозлаштириш ҳаракатлари оқибати ўлароқ, Туркистонда 1932-33 йилларда очарчилик юзага келган эди.

Қатағонлар чоғи бугунги Қозоғистон ҳудудида бир ярим миллиондан зиёд аҳоли очарчиликдан нобуд бўлгани, 600 минг нафардан ортиқ қозоқ мамлакатни тарк этгани айтилади.

Қозоғистон Компартияси лидери Филипп Голошекин 1927 йили «Кичик Октябрь» жабҳасини эълон қилади. Бу коллективлаштириш сиёсатини, кўчманчи қозоқларни оммавий тарзда ўтроқ ҳаёт тарзига ўтказилишини англатарди.

Бунинг натижасида халқ орасида ҳукумат сиёсатига қарши норозиликлар бошланади ва бу шафқатсиз бостирилади.

Маҳаллий интеллигенция коммунистларнинг бу ҳаракатларини танқид остига олади. Шўролар ҳукумати оммавий очарчиликдан ва террордан ташқари, махсус разнарядка бўйича миллий овозларни ўчиришга киришади.

Қозоғистонлик блоггер Айгуль Утепова интервьюси

1928 йили 44 нафар «буржуа миллатчиси», жумладан, «Алаш Ўрда» ҳаракати фаоллари ҳибс этилади.

1930 йилнинг сентябрига келиб тағин 40 нафар қозоқ ватанпарвари қамоққа олинади.

1937-38 йилларда қатағонлар тағин кенгроқ кўлам касб этади.

Бу йиллари маҳаллий Туркистон ойдинларини шимолга сургун қилиш, оммавий қатл қилиш фонида бутун-бутун халқлар бу ҳудудларга оммавий депортация қилина бошлнади.

1937 йилнинг кузида юз минглаб корейс, турк, эроний, курд ва озарбайжонлар сургун қилингани маълум.

Шунингдек Иккинчи жаҳон уруши пайтида Туркистон ҳудудларига немислар, греклар, чеченлар, ингушлар, қорачойлар, балқарлар, қрим татарлари, месхети турклари ва бошқа халқлар депортация қилинди. Уларнинг сони бир миллион 200 мингдан ошиқдир.

Қозоғистонда бугун нишонланаётган хотира кунида 1986 йил декабрь воқеалари қурбонлари ҳам эсланади.

Ўша йили олиб ташланган Қозоқ ССР саркотиби Д.Кўнаев ўрнига Кремль тарафидан Колбиннинг мамлакатга раҳбар этиб тайинланиши мамлакатда миллий оммавий норозиликларга сабаб бўлди.

Намойишлар шафқатсиз бостирилди. Қамоққа олинганлар сони 8,5 мингдан ошди.

Бироқ бу воқеа Қозоғистон мустақиллиги йўлидаги тамал тоши бўлди, орадан 5 йил ўтиб Қозоғистон мустақилликни қўлга киритди.

Eltuz.com

Тағин ўқинг
10 ноябр 2017
Бу йил Ўзбекистонда мажбурий теримчилар – педагог, тиббиёт ходимлари ва бошқа турли касблардаги бюджет ва хўжалик корхоналари хизматчилари пахта ...
18 август 2020
Ўзбекистон пахта секторини хусусийлаштириш жараёнидаги хатарлар Power Briefs туркумининг Ўзбекистондаги пахта секторини хусусийлаштириш жараёнида асосий роль ажратилган кластерлар тизимига ...
8 март 2024
Келди пок гулгун замон, ҳаммомга бошланглар мени… Анвар Обиджон МС: Ничиксизла мўччи ойбика хўжик бррило. Ҳаззатишма нерина галди. Матчонбой ...
20 апрел 2019
2019 йилнинг 19 апрелида Ўзбекистон мустақил ҳуқуқ ҳимоячилари ташаббус гуруҳи (ЎМҲҲТГ) вакиллари Тошкент вилоятининг Зангиота туманида жойлашган 42-(собиқ №14) ...
Блоглар
17 март 2024
Рассом Туз бир мавзу муҳокамасини бошласа ағдар тўнтарини чиқариб барча қирраларини ўрганади. Танганинг ағиниям¸ бағиниям¸ ...
14 феврал 2024
«Ёшлар» телеканалида содир бўлаётган коррупция олдида «Спорт» телеканали директори Зоҳид Каримов қўй оғзидан чўп ололмайдиган ...
13 феврал 2024
Тармоқнинг ўзбек сегменти ўзбек давлат рамзларига нафратни парваришламоқда. Ижтимоий тармоқларда маҳалла раиси ва фаолларнинг давлат ...