Асосий мавзулар
13 апрел 2017

Ўзбекистонда ўзбек тилини мустақил ўрганиш бўйича қўлланма йўқ

Ўзбекистонда давлат тилига катта эътибор ҳақида кўп гапирилаётганига қарамай, мамлакатда ўзбек тилини мустақил ўрганиш бўйича қўлланмани топиш анқонинг уруғидек қийин бўлиб қолди.

«Правда востока» газетасида (12.04) чоп этилган «Таржима қийинчиликлари ёки ўзбек тилини мустақил ўрганиш бўйича қўлланмани қаердан топиш мумкин?» сарлавҳали мақола мазмунидан шундай хулоса келиб чиқади.

Мақолада ёзилишича, пойтахтдаги китоб дўконларида бундай турдаги янги қўлланмалар йўқ. Аммо турли-туман луғатлар кўп.

«Э.Охунжонов томонидан тузилган «Русча-ўзбекча, ўзбекча-русча сўзлашгич» бор. У Санкт-Петербургнинг «Каро» нашриёти томонидан чоп этилган. Унинг маҳаллий муқобиллари қани?» дея савол қўяди муаллиф.

«Ўзбекистон» нашриёти вакили мазкур саволга жавобан нашриёт давлат тилини мустақил ўрганиш бўйича қўлланма чиқармаслигини айтган. Китоб сотувчилар эса бундай қўлланма умуман йўқлигини, шу пайтгача ҳам сотмаганликларини билдирган.

Муаллиф излай-излай, эски китоблар сотиладиган дўкондан ўзига керакли қўлланмани топганини, аммо у ҳам 1990 йилда чиққанини маълум қилган.

«Бу қўлланмани варақлаб, замон қанчалик ўзгариб кетганини сезиш мумкин. Чунки ҳозирга келиб жуда кўплаб сўзлар эскириб бўлди», дейди муаллиф.

Мақолани ўқир экансиз, ўзбек тилига ўтган асрнинг 90-йиллари даражасида ҳам қаров йўқ экан, деган хулосага келиш учун асосингиз бордек туюлаверади.

Эски газета тахламларини кўздан кечираркан, жумладан 1997 йили “Ҳуррият” газетасида босилган “Ўзрус тилини развивать қилайлик!” номли ҳажвий мақолага кўзимиз тушди.

Тили чучмал ҳолга келиб қолган, ҳар гапига русча аралаштириб гапирувчи ҳажвия қаҳрамони ўзрус тилини ривожлантиришни таклиф қилади.

Ўша даврда қандайдир ўзбекча сўзлашгичлар чоп этилганига қарамай, муаммолар жиддий эканига киноя билан урғу бераркан:

“Агар бу статьяни яхши тушуна олмаган бўлсангиз, ўзбекча ва русча изданиеларда переводини чиқартиришга ҳаракат қиламан”, дейди.

Ўша давр билан бугунги аҳволни солиштираркан, ўзрус тили Ўзбекистонда аллақачон ривожланиб бўлдими деган ҳаёлга бориш мумкин.

Баҳодир Шариф
Ўзбекистонлик газетхон таҳаллуси
Eltuz.com

Тағин ўқинг
4 сентябр 2017
Бу мақолани Арипов Бош вазир қилиб тайинланган 2016 йилнинг 12 декабрида ëзгандим аммо янги одамга шанс берайлик, эски гапларни ...
22 феврал 2016
Қирқта чинорга қирон келтирганини тан олганидан бир кун ўтиб Мурод Назаров ўзининг ФБ саҳифасида тармоқ юзери Зафар Ҳошимовдан иқтибос ...
6 июн 2019
Андижон вилояти ҳокими ўтказган матбуот анжуманида маҳаллий телевидение раҳбари хориж оммавий ахборот воситаларини “умумий душманимиз”, деб атади. Шу кунларда ...
5 октябр 2020
Андижон давлат тиббиёт институти клиникаси ишчи-ходимлари шифохонада коронавирус касаллиги билан оғриган беморлар ётганидан норозилик билдиришмоқда.  Шифохонада ишловчи ҳамширалардан бирининг ...
Блоглар
17 март 2024
Рассом Туз бир мавзу муҳокамасини бошласа ағдар тўнтарини чиқариб барча қирраларини ўрганади. Танганинг ағиниям¸ бағиниям¸ ...
14 феврал 2024
«Ёшлар» телеканалида содир бўлаётган коррупция олдида «Спорт» телеканали директори Зоҳид Каримов қўй оғзидан чўп ололмайдиган ...
13 феврал 2024
Тармоқнинг ўзбек сегменти ўзбек давлат рамзларига нафратни парваришламоқда. Ижтимоий тармоқларда маҳалла раиси ва фаолларнинг давлат ...