Асосий мавзулар
14 сентябр 2017

Овланган отинлар

Ўзбекистон телевидениесида эфирга узатилган «Отиннинг сўнгги «ови» кўрсатуви ижтимоий тармоқларда қизғин мунозараларга сабаб бўлмоқда.

Кўрсатувда бир гуруҳ аёллар «ноқонуний равишда диний йиғинлар ўтказганлик»да айбланиб, жавобгарликка тортилгани баён қилинган.

Уни кўрган кишининг хаёлига биринчи навбатда Ислом Каримов замонидаги шундай буюртма кўрсатувлар келади. Бу кўрсатув ҳам махсус хизматлар томонидан тайёрлангани яққол сезилади.

Унда Фотима отин Абдуллажонова мамлакатда расман рўйхатдан ўтган бирорта диний билим юртида ўқимагани, шунга қарамай, бир гуруҳ аёлларга диний сабоқлар бериб келгани айтилади.

Эътиборли жиҳати шундаки, кўрсатувда эфир ортидан янграган овозларда отиннинг дарсини тинглаш оилаларнинг тотувлигига раҳна солаётгани иддаоси англашилади.

Хусусан, ҳатто қўшнилари отиннинг ўзи келинлари билан келиша олмай яшаётгани таъкидланади. Яна бир «тингловчи»нинг оиласида ҳам тинчлик йўқлиги айтилади.

Ижтимоий тармоқларда энг кўп баҳс уйғотаётган мавзу кўрсатув давомида Тошкент шаҳри имом-хатиби Анвар қори Турсуновнинг аёлларнинг бундай тўпланиб, Қуръон ва ҳадисларни ўрганишини макруҳ деб фатво чиқаргани атрофида бўлмоқда.

Биз диний билимимиз билан мақтана олмаймиз. Аммо бу масалада мушоҳада қила оламиз.

Асрлар давомида ўзбек аёллари уйда тўпланиб, бугунги замон тилида айтганда, шундай «диний йиғилишлар» ўтказиб келган.

Ўзбекнинг тарихида машҳур бўлган кўплаб аёллар ана шундай йиғилишларда билимини оширган, дунёқараши шаклланган.

Ўз-ўзидан савол туғилади: демак улар макруҳ иш билан шуғулланиб келган экан-да? Нега шариат асосида яшаган ўтмиш жамиятда йирик диний уламолар уларни бу «макруҳ»ликдан қайтармаган?

Бу саволларнинг жавоблари ўз-ўзидан Анвар қори чиқарган фатвонинг асосли ва ислом дини нуқтаи назаридан тўғрилигига шубҳа уйғотади.

Қолаверса, ислом динида аёлларнинг тўпланиб диний билим олиши макруҳ экани тўғрисида ҳали бирор жойда ўқимаган эдик…

Масаланинг ҳуқуқий томони эса бошқа бир мавзу. Гарчи қонунчилигимиз бундай йиғинларни ноқонуний деб баҳолаётган бўлса-да, жамиятимизда аёлларнинг диний билимга бўлган эҳтиёжини эсдан чиқармаслик керак назаримизда.

Мукаммал бўлмаган ҳар қандай қонунни эса жамият эҳтиёжларидан келиб чиқиб такомиллаштириш имконияти бор.

Демак, бу масалада ҳам қонунчилигимизни такомиллаштириш, ўзбек аёлларининг диний билим олишлари учун етарли имкониятларни яратиш чораларини кўриш керак.

Эркакларимизга диний масалаларда маслаҳат олиш имконияти ниҳоятда кенг. Бу ўринда улар погонли-погонсиз муллалар, имом-хатиблар ёрдамига суянса бўлади.

Аммо аёлларимизда бундай имконият жуда кам. Аёл-қизларга мўлжалланган махсус диний билим юртлари сони озлиги учун «қонуний» билим олган отинлар миқдори ҳам шунга яраша.

Бошқа томондан олиб қараганда, ҳар бир маҳаллада диний маслаҳатчи лавозими жорий этилган. Лекин нега аёллар бу маслаҳатчиларнинг эмас, балки «ноқонуний» отинларнинг суҳбатларини маъқул кўриши масаласини ҳам ўйлаб кўриш вақти етган кўринади.

Бундан ташқари, нега Фотима отин каби диний билими бор аёлларни бу лавозимга жалб этиб, унинг билимидан жамият манфаати йўлида, қонунчиликка тўла мос келадиган шароитларда фойдаланмаслик керак, деган саволга жавоб излаш ҳам ўринли бўларди.

Баҳодир Шариф
Ўзбекистонлик газетхон таҳаллуси
Eltuz.com

Тағин ўқинг
9 март 2021
Инсониятнинг узоқ кечмишидан маълумки, Александр Македонский ақлан, жисмонан ва руҳан тенгсиз куч-қудрат соҳиби бўлган. Шунинг учундир ўз вақтида аёвсиз ...
10 март 2020
– Ўтиринг, братан, ўтиринг. Биламан, ҳозир кайфиятингиз осмондаги юлдузлардан ҳам юқорида турибди. Бунинг сабаби, сизнинг ашаддий душманингиз бўлган “қассоб” ...
14 декабр 2018
Декабрнинг биринчи ҳафтасида мамлакатнинг барча ҳудудларида якунланган 2018 йилги пахта йиғим-терими мамлакатда чуқур илдиз отган мажбурий меҳнатни йўқ қилишда ...
18 апрел 2022
Украинада бедарак кетган 11 нафар сурхондарёликларнинг сўнги видеоси Буча туманига қарашли Колоншчина қишлоғи бозор қоровули томонидан 1 март куни ...
Блоглар
17 март 2024
Рассом Туз бир мавзу муҳокамасини бошласа ағдар тўнтарини чиқариб барча қирраларини ўрганади. Танганинг ағиниям¸ бағиниям¸ ...
14 феврал 2024
«Ёшлар» телеканалида содир бўлаётган коррупция олдида «Спорт» телеканали директори Зоҳид Каримов қўй оғзидан чўп ололмайдиган ...
13 феврал 2024
Тармоқнинг ўзбек сегменти ўзбек давлат рамзларига нафратни парваришламоқда. Ижтимоий тармоқларда маҳалла раиси ва фаолларнинг давлат ...