Амир Темур улуғми ёки Гагарин?

Яқин танишимнинг қизи рус мактабида ўқийди. Ўзбек мактабларида таълим бериш сифати пастлиги боис фарзандини шу мактабга берган. Шундай бўлса-да, миллийликка интилиши кучли. Болаларини ҳам шундай руҳда тарбиялашга ҳаракат қилади.

Кеча бир гурунглашиб қолдик. Гап айланиб мактаб мавзусига келди. Танишим анча тутоқди. Сабаби эса яна ўша – миллатнинг ўз қадрини билишига бориб тақалди. Рус мактабида Амир Темур қолиб, Гагаринга урғу кўпроқ берилгани унга ёқмабди.

9 апрель куни Амир Темур таваллуди Ўзбекистонда кенг миқёсда нишонланди. Илгари бу миқёс анча торроқ эди. 12 апрель куни эса Гагарин фазога парвоз қилиб, Ерни коинотдан туриб кузатган илк инсон бўлгани санаси. Нишонлашга арзийдиган сана.

Лекин танишимни куйинтирган масала бошқа. Маълум бўлишича, унинг қизи ўқийдиган мактабда Амир Темурнинг таваллуди деярли нишонланмабди. Ҳар ҳолда қизи ўқийдиган биринчи синфда бу ҳақда ҳеч гап бўлмабди.

Аммо Гагариннинг фазога парвози санасига алоҳида тайёргарлик кўрилибди. Кимлардир бу ҳақда шеърлар ёдлабди, алоҳида тадбирлар ўтказилибди.

Қизидан Амир темур ҳақида сўраса, ҳеч нарса билмабди. Гагарин тўғрисида эса роса чулдирабди.

“Нега рус мактабларида Амир Темур эсланмади, лекин Гагариннинг коинотга санаси ҳеч кимнинг эсидан чиқмади?” дея куйинди танишим.

Ҳақиқатан ҳам, бош қотирса арзийдиган мавзу. Биз инсониятнинг фазони ўзлаштириш тарихида чуқур из қолдирган Гагариннинг жасоратини эсламаслик керак, деган фикрдан йироқмиз.

Бу оламшумул воқеа, истаймизми-йўқми, барибир ўзининг тарихий қийматини йўқотмайди.

Бу мулоҳазаларимиз асло Космонавтика кунини нишонламаслик керак, деган хулосага олиб келмаслиги керак.

Лекин Ўзбекистондаги, ҳа, Ўзбекистондаги рус мактабларида Амир Темур Гагаринчалик қадр топмаслигига кўниш қийинроқ.

Зеро, миллатнинг ғурурига пойдевор бўладиган буюк саркарданинг қадри ўз халқи томонидан ўрнига қўйилмас экан, бу халқ бошқаларнинг изнига мойил бўлиб қолаверишини унутмайлик.

Баҳодир Шариф
eltuz.com