21 aprel – Umumrossiya musulmonlari milliy majlisi tugatildi
1918 yilning 21 aprelida Rossiya va Sibir musulmon turklarining milliy madaniy muxtoriyatini e'lon qilgan Umumrossiya musulmonlari milliy majlisi Stalin buyrug‘i bilan tugatildi.
Rossiya musulmonlari va turklarining ushbu siyosiy idorasiga 1917 yil fevral inqilobidan keyin Rossiya tarixida ilk bor erkin saylov yo‘li bilan iqtidorga kelgan muftiy Barudiy G‘alimjon rahbarlik qilgan.
1875 yili Barudiy G‘alimjon Buxoro madrasasida tahsil oladi. U 1906 yili asos solgan, Qozonda chop etilgan «Әd-din vәl-әdәp» jurnali 1908 yili Rossiya tsenzurasi tomonidan taqiqlanadi.
Uning o‘zi esa islomiy g‘oyalarni targ‘ib qilishda ayblanib, Vologoda gubernyasiga surgun qilinadi.
1913 yili surgundan qaytgach, 1917 yilga qadar o‘z jurnali faoliyatini davom ettiradi.
1917 yili Umumrossiya musulmonlari parlamenti asoschilaridan biri bo‘lib taniladi.
Ayrim manbalarda mazkur idora o‘z ishini o‘sha davr Turkiston jadidlari Fayzulla Xo‘jaev, Ubaydulla Xo‘jaev, Mustafo Cho‘qay bilan muvofiqlashtirgani aytiladi.
Sovet yillarida ushbu idora tugatilganidan so‘ng Musulmonlarni diniy boshqarish idorasiga aylantirilgan.
1919 yili esa Barudiy qamoqqa olindi. Ozod etilganidan keyin bir muddat Rossiyaning och qolayotgan o‘lkalariga yordam harakatlarida qatnashib kasalga yo‘liqdi va vafot etdi.
Eltuz.com