Xususiylar foyda keltiradi, davlatniki faqat zarar

O‘zbekiston hukumati Toshkent shahridagi davlatga tegishli yo‘lovchi tashish transporti tashkilotlarining ko‘rgan zararlarini to‘lab bermoqda. 

Xususan, Vazirlar Mahkamasi qaroriga asosan, “Toshshahartransxizmat” AJning qariyb 39 milliard so‘m, “Toshkent metropoliteni” UKning esa 9 milliard so‘mlikdan ortiq xarajatlari davlat hisobidan qoplanadi. 

Qarorda bildirilishicha, mazkur tashkilotlarning bu zararlari 2018 yil va joriy yilning birinchi choraklari davomida yuzaga kelgan. 

Ta'kidlash kerakki, bu mablag‘lar mazkur tashkilotlarning yoqilg‘i va elektr energiyasi bo‘yicha yuzaga kelgan qarzdorliklarini so‘ndirishga yo‘naltiriladi. 

Bu xabarni o‘qir ekansiz, “Nahotki, xususiylar foyda bilan ishlaydigan sektorda davlatga tegishlilari faqat zarar ko‘radi, axir yo‘l haqi bir xil-ku?” yoki “Xususiylarning ham zarari qoplab beriladimi?” kabi savollar paydo bo‘lishi tabiiy.

Hali yo‘lovchi tashish bilan shug‘ullanuvchi xususiy firmalar davlat tomonidan subsidiyalanishi haqida eshitmaganmiz. Demak, ular foyda bilan ishlaydi.

Unda davlatga tegishli bunday korxonalar zarar bilan ishlashiga sabab nima?

“Men agar kuniga uyimga 200 ming so‘m olib kirmasam, bu avtobusni haydamayman. Chiptachim ham 100 ming ishlaydi kamida”, deydi “Eltuz” bilan suhbatlashgan haydovchilardan biri. 

Uning aytishicha, hech qaysi haydovchi faqat oylik maoshga ishlamaydi. Ular davlatga topshirganidan tashqari o‘z cho‘ntagini ham unutmaydi. 

Xususiy firmalar haydovchilariga esa muayyan miqdordagi kunlik tushumni topshirish majburiyati bor. Ular shu summani ishlab topmasa, yonidan bo‘lsa ham to‘lashi kerak. Bu summa xususiy firmaning xarajatlarini qoplab, foyda ko‘radigan darajada belgilangan. 

“Endi tasavvur qiling-chi, davlatga tegishli avtosaroylarda ishlaydiganlar tomonidan qancha tushum talon-taroj qilinayotgan ekan. Kuniga yuzlab million so‘m”, deydi sohaga aloqador manba “Eltuz bilan suhbatda. 

Uning ta'kidlashicha, bu mablag‘ning muayyan bir qismi mazkur avtosaroylarning rahbarlari cho‘ntagiga tushadi. Shu bois, bu tizimdan davlat zarar ko‘raveradi.

“Davlat bu zararni qoplash qarorini yo‘l haqi tariflari o‘sib ketishiga yo‘l qo‘ymaslik zarurati bilan asoslaydi. Holbuki, xususiy firmalar shu tarif bo‘yicha ishlaydi, ammo zarar ko‘rmaydi. 

Demak, muammo ildizi mavjud tarifda emas, balki mablag‘larning talon-taroj qilinayotganida”, deydi “Eltuz” manbasi. 

Uning fikricha, muammoni hal etishning yo‘llaridan biri barcha yo‘lovchi tashish tashkilotlarini xususiylashtirish bo‘lishi mumkin. Ammo qatnov jadvallariga rioya etilishini qat'iy nazorat qilishga to‘g‘ri keladi.

“Aks holda xususiy firmalar haydovchilari yo‘lovchi kam paytlarda shunchaki yurmay qo‘ya qoladi”, deydi manba.

“Eltuz” hamkori
eltuz.com