Asosiy mavzular
17 noyabr 2016

O‘zbekiston Internet erkinligi cheklangan davlatlar sirasiga kiritildi

Internet va media sohasi O‘zbekistonda dunyoda eng keskin nazorat qilinadigan davlatdir. «Freedom House» har yili o‘tkazadigan Dunyo bo‘yicha Internet erkinliklari darajasi yuzasidan chuqurlashtirilgan tadqiqotiga ko‘ra xisobotiga asoslanib shunday xulosaga kelish mumkin.

Yaqinda e'lon qilingan hisobot internetdagi erkinliklarning pasayib borayotgani va ayni paytda onlayn faollikning oshayotgani umumiy tendentsiyasini tasdiqlaydi. Tadqiqot uchta xolatga asoslanadi: axborotga to‘siqlar, kontentlarning cheklanishi va foydalanuvchilar huquqining buzilishi. Bu holatlarning har biri bo‘yicha mamlakatlar baholanadi, baholar soni qancha kam bo‘lsa, vaziyat shunchalar erkin, punktlar sonining ko‘pligi esa erkinlik muhitining shu qadar kamligini anglatadi.

rasm4059

Hisobotda o‘rganilgan 65 mamlakat orasida, 100 ta punktdan 79 tasini olgan O‘zbekiston kam erkinliklarga ega deb topilgan. O‘tgan yillarda ham nazoratning yuqoriligi, ko‘plab xalqaro axborot saytlarining to‘sib qo‘yilgani va hukumat tanqidini o‘z ichiga olgan kontent mualliflarining uzoq muddat qamoqlarga tashlangani uchun yomon reytinglar qozonib kelgan.

Bu yilgi hisobotda, ovozli IP-telefoniya, jumladan Skype, WhatsApp va Viber xizmatining taqiqlangani, shuningdek, «jamoat tartibini ommaviy axborot vositalari va telekommunikatsion tarmoqlar orqali buzish» kabi nokonkret jinoyat uchun jazoning kuchaytirilgani kabi holatlar kuzatildi. Hisobotda bu holat, voqealarni onlaynda tanqidiy yoritishga bo‘lgan to‘sqinlik deya baholangan.

Tadqiqotda, jumladan O‘zbekiston aholisining deyarli yarmi 2015 yili Internetga ega bo‘lgani, asosan xizmat narxining yuqoriligi, keng polosali tarmoqdagi tezlikning pastligi, ma'lumotlar uzatish hajmining cheklangani va infratizilma ustidan davlat nazoratining kuchli nazorati qayd etilgan.

Hisobotga ko‘ra, internet-kommunikatsiyasi O‘zbekiston hukumati tomonidan nazorat qilinadi va boshqariladi.

U «mustaqil axborot va ichki va tashqi munosabatlar yoki inson huquqlariga aloqador rejimni tanqid qiluvchi har qanday kontentga har joyda va sistematik to‘siq qo‘yish bilan shug‘ullanadi».

Hisobotda shuningdek, o‘zbek hukumatining qo‘rqitish usullarini qo‘llab mustaqil jurnalistlar va huquq himoyachilarini jim bo‘lishga majburlash, «uydirilgan ayblovlarga asoslangan» zo‘rovonlik va jinoiy ta'qiblar amaliyoti qayd etilgan. Shu munosabat bilan, doimiy qamoq tahdidi va qo‘rqitish kampaniyasi natijasida mamlakatni tark etishga majbur bo‘lgan Dmitriy Tixonov eslanadi.

Kelgusidagi istiqbol yuzasidan, tadqiqot ijobiy o‘zgarishlar bo‘lishidan darak bermaydi: 2016 yilning sentyabrida Prezident Karimov o‘limidan so‘ng, uning o‘rniga kelgan Shavkat Mirziyoev Karimov siyosatini davom ettirishga va'da berdi, bu degani, «internetdagi erkinliklar yaxshilanishi dargumon» ekanini anglatadi.

Hisobotning ingliz tilidagi to‘liq versiyasi: https://freedomhouse.org/report/freedom-net/freedom-net-2016
Tadqiqotning O‘zbekistonga taalluqli qismi ingliz tilida: https://freedomhouse.org/report/freedom-net/2016/uzbekistan

Tag‘in o‘qing
22 noyabr 2016
O‘zbekiston rasmiy matbuoti Turkiya prezidenti Rajab Toyyib Erdo‘g‘onning mamlakatga tashrifini yoritishda faqat O‘zA tomonidan berilgan rasmiy xabarlarga tayandi. Avvalo, ...
7 sentyabr 2016
O‘zbek segmentida Karimov o‘limidan so‘ng agressiv trolling avj olarkan, ijtimoiy tarmoqda prezident Islom Karimov o‘limi fonida uning shaxsini ilohiylashtirish ...
25 oktyabr 2023
O‘zbek tiliga davlat maqomi berilishi talab qilingan bu kadrlarni mening aziz do‘stim marhum Abdulaziz aka Mahmudov suratga olganida men ...
20 noyabr 2018
Prezident Shavkat Mirziyoevning eng katta islohotlaridan biri aholiga davlat xizmatlari ko‘rsatish tizimini tubdan yaxshilash bo‘ldi, desak yanglishmaymiz. Hozir Yagona ...
Bloglar
17 mart 2024
Rassom Tuz bir mavzu muhokamasini boshlasa ag‘dar to‘ntarini chiqarib barcha qirralarini o‘rganadi. Tanganing ag‘iniyam¸ bag‘iniyam¸ ...
14 fevral 2024
«Yoshlar» telekanalida sodir bo‘layotgan korruptsiya oldida «Sport» telekanali direktori Zohid Karimov qo‘y og‘zidan cho‘p ololmaydigan ...
13 fevral 2024
Tarmoqning o‘zbek segmenti o‘zbek davlat ramzlariga nafratni parvarishlamoqda. Ijtimoiy tarmoqlarda mahalla raisi va faollarning davlat ...