Catira
22 fevral 2019

RTdan va'z: Demokratiya haqida

Esimni tanibmanki, demokratiyaga qarshi va klerikal totalitarizmni maqtaydigan replika eshitaman. Ëshligimda chollar nuqul Stalinni maqtardi. Qattiqqo‘l boshliqni yoki xotinini uradigan erni maqtashardi.

Yigirma, ehson, aqiqa, sunnat va boshqa marosimlarga kelgan mullalar va'zidan chiqadigan xulosa ham shu edi: Bir mafkura ustiga qurilgan totalitarizm yaxshiyu turlilik yomon.

Xullas, biror yerda biror odamning demokratiyani maqtaganini ko‘rmadim. «Grin kard»ga navbatda turib, AQSh va demokratiyani yomonlashadi bu ikkiyuzlamachi to‘da….

Kirish bir oz cho‘zildi. Demak, muddao. Demokratik jamiyatda hokimiyatlar ayri-ayri, mustaqil yashaydi. Qonun chiqaruvchi hokimiyat (parlament), shu qonunlarni ijro qiladigan hokimiyat, (prezident, hukumat va boshqa xizmatkorlar), sud hokimiyati. Bunga yondosh to‘rtinchi hokimiyat – erkin matbuot.

Bular biri birovining ishiga sira aralasha olmaydi.

Mabodo GFR kantsleri Merkel xonim Oliy sud raisiga telefon qilib, «pistonchievni qama» desa, osmon uzilib yerga tushadi, yer yorilib, qo‘ziqorin chiqadi.

Frantsiya prezidenti Makron shahar markazidagi binoga qarab, «buni buz», deya olmaydi. Desa, darrov ishdan ketadi.

Endi manzarani O‘zbekiston misolida ko‘rsak. Qo‘shko‘pirning hezalak hokimi sud raisiga «qama jurnalistni» desa, sud qamayapti. Bosh vazir esa shahar markazidagi «binoni buz» desa, darrov buldozer kelib buzmoqda. Shahar hokimi (ijroiya hokimiyati) parlamentga kirib, o‘zining oyna-romini monopoliya qiluvchi qonun chiqartiryapti.

Eng yomoni bularning ichida prezident. Agar u to‘daga qarab, «bo‘q yeng» desa, poda ur-ra deb bo‘q yeyishni boshlab yuboradi. U oq rangli qog‘ozni qora desa, hamma qora deydi.

Bunaqa paytda o‘rtaga to‘rtinchi hokimiyat chiqadi va «janob prezident, bu qora emas, oq», deydi. «Bo‘qning ichida milliardlab kasal lichinkalar bor, yesang o‘lasan», deydi.

Unga qarab na prezident, na parlament raisi va na sudya «og‘zingni yum», deya olmaydi.

Buni, azizlar, demokratiya deydi.

Xullas, demokratiyada hokimiyatlar ayrilgani uchun dunyoning 180 davlati rafoq ichida yashayapti. Mafkura totalitarizmi o‘rnatilgan yakkahokim davlatlar esa ichdan chirib ketgan.

Qissadan hissa shuki, demokratiyadan yaxshiroq boshqaruv tizimi yo‘q. Qudratlar ayriligi demokratiyaning umurtqasidir.

Mana, azizlar, demokratiya haqidagi va'zimiz nihoyasiga yetdi. Ikki yildan keyin tovuqparast prezident qulog‘ini ushlab ketib, yangisi saylansa, bu to‘dani xalq deb atayman. Ungacha auf vi der zeyn, chao pompidu, poka biradlar!

Rassom Tuz
Eltuz.com

Tag‘in o‘qing
20 mart 2023
16 martga belgilangan Rauf Parfi haykali taqdimoti 27 martga ko‘chirildi. Taqdimot shoirning 80 yoshga to‘lishi arafasida bo‘ladi.
7 sentyabr 2020
Garchi O‘zbekiston islomiy harakatining (O‘IH) o‘zi endi xalqaro jihodning murakkab maydonida muhim ishtirokchi bo‘la olmasa-da, uning butunlay yo‘q bo‘lib ...
27 aprel 2016
Gap O‘zbekistonda ancha vaqtdan beri davom etayotgan benzin taqchilligi muammosi haqida bormoqda. Bugun benzin faqat Toshkentdagina bir amallab topilayotgani, ...
14 aprel 2017
14 aprel kuni toshkentlik jurnalist Aleksey Volosevich, Buxoroning Romitan tumanida, Gazli shahar militsiyasi xodimlari tomonidan ushlandi. Alekseyning so‘zlariga ko‘ra, ...
Bloglar
17 mart 2024
Rassom Tuz bir mavzu muhokamasini boshlasa ag‘dar to‘ntarini chiqarib barcha qirralarini o‘rganadi. Tanganing ag‘iniyam¸ bag‘iniyam¸ ...
14 fevral 2024
«Yoshlar» telekanalida sodir bo‘layotgan korruptsiya oldida «Sport» telekanali direktori Zohid Karimov qo‘y og‘zidan cho‘p ololmaydigan ...
13 fevral 2024
Tarmoqning o‘zbek segmenti o‘zbek davlat ramzlariga nafratni parvarishlamoqda. Ijtimoiy tarmoqlarda mahalla raisi va faollarning davlat ...