Catira
29 yanvar 2019

O‘zbekistonga borsangiz, sizni 11 yil qamalish qismati kutadi

Vatanidagi yangi hukumatning «ochiq eshiklar» tashviqotiga maftun bo‘lib, tezroq mamlakatini ziyorat qilishga shoshilayotgan ekspatlar (muhojirlar – eltuz) buning oqibatini o‘ylashlari kerak.

O‘zbek rahbarlari uchinchi mamlakatlar orqali chet ellarda bo‘lib, chiqish vizasi tugaganidan keyin ham u yerlarda (hatto bu davrda O‘zbekistonga qaytmagan bo‘lishsa ham) yashashlari pasport rejimini buzish va chegaradan noqonuniy o‘tish sifatida qaralishi haqidagi yovuz bir qonunni bekor qilishni g‘aroyib bir tarzda «unutishdi». Buning uchun esa 11 yilgacha qamoq jazosi belgilangan.

Absurddek eshitiladi, shunga qaramay, bu yirtqich qoida hamon amalda. Bu Nepomnyashaya misolida namoyon bo‘ldi. Shu o‘rinda, sizning O‘zbekistonga boshqa mamlakat vatandoshi sifatida borishingiz yoki o‘zbek pasporti bilan kirishingiz ahamiyatsiz. Agar siz vatandoshlikni bekor qilish jarayonini amalga oshirmagan bo‘lsangiz (buni faqat mamlakatga qaytib borish bilangina uddalash mumkin), u holda sizga nisbatan O‘zR JK moddasi qo‘llaniladi, kelib chiqadigan barcha oqibatlari bilan.

Amalda esa siz ko‘rsatilgan moddalarga ko‘ra o‘zbek «huquq» posbonlari changaliga tushasiz. Ularga bir necha ming ko‘kidan qistirish yoki o‘qish va ishingizni davom etirish uchun yashayotgan mamlakatingizga qaytgach, o‘zingiz kabi ekspat yurtdoshlaringizni chaqishga yollanishga majbur bo‘lasiz. Ba'zan bir vaqtning o‘zida unisiga ham, bunisiga ham rozi bo‘lishga to‘g‘ri keladi.

Boz ustiga, bu mening fantaziyam yoki taxminim emas, balki tajribamda shaxsan o‘zim bilgan konkret holatlardir. Ayniqsa, bu tuzoqqa chet ellarda o‘qiyotgan o‘zbek talabalari tushishadi. Biroq yaqinda qabul qilingan vatandoshlar haqidagi qarordan so‘ng hozir tuzoqlar soni ham ancha ko‘paygan.

O‘zbek hukumatining «unutuvchanligi» tasodifiy hol emas: gizli xizmatlarning ishtahasi oshmoqda, ustiga-ustak, yuqoridan ham xorijda urchigan o‘zbek diasporasini poylash buyurtmalari tushmoqda. Xorijiy nashrlarning o‘zbek jurnalistlari O‘zbekistonga borishlari bilan ularni xo‘rak sifatida ishlatishlarini aftidan bilishmaydi. Mana, ko‘rib qo‘yinglar, ularni mamlakatdan surgun qilishgandi, endi esa hech muammosiz kelib-ketishmoqda. Agar Nepomnyashayaning qismati boshingizga tushishini istamasangiz, bu xo‘rakka ilinmang.

Londondagi Sharq va Afrika tadqiqotlari instituti tahlilchisi
Alisher Ilhomov
Feysbukdagi sahifasidan
 Eltuz tarjimasi

Tag‘in o‘qing
9 aprel 2018
Prezident Shavkat Mirziyoevning kelishiga yo‘l chetidagi uyi devorini sariqqa bo‘yamagani uchun sirdaryolik huquq faoli Isroil Rizaev uch million so‘m ...
10 iyul 2016
Moskvadagi ARTSTORY galereyasida ko‘rgazmaga qo‘yilgan asarlardan oltmishinchi yillar Sovet O‘zbekistonining naftalin ifori taraladi. Iyul so‘nggiga qadar Moskvada “Sharqqa maftunlik” ...
6 iyun 2019
Andijon viloyati hokimi o‘tkazgan matbuot anjumanida mahalliy televidenie rahbari xorij ommaviy axborot vositalarini “umumiy dushmanimiz”, deb atadi. Shu kunlarda ...
1 dekabr 2023
O‘zbekistonda yagona “vor v zakone” Baxti Tashkentskiy laqabli Baxtiyor Qudratillaevga qamoq jazosi tayinlanishi mumkin. Eltuzning jinoyat olamidagi manbalariga ko‘ra, ...
Bloglar
17 mart 2024
Rassom Tuz bir mavzu muhokamasini boshlasa ag‘dar to‘ntarini chiqarib barcha qirralarini o‘rganadi. Tanganing ag‘iniyam¸ bag‘iniyam¸ ...
14 fevral 2024
«Yoshlar» telekanalida sodir bo‘layotgan korruptsiya oldida «Sport» telekanali direktori Zohid Karimov qo‘y og‘zidan cho‘p ololmaydigan ...
13 fevral 2024
Tarmoqning o‘zbek segmenti o‘zbek davlat ramzlariga nafratni parvarishlamoqda. Ijtimoiy tarmoqlarda mahalla raisi va faollarning davlat ...