Cатира
15 феврал 2018

Собиқ КГБчилар «ҳайдалиш» тараддудини кўришмоқда

МХХ идорасининг Тошкент шаҳри марказида жойлашган бош биносидан кўчирилаётгани ҳақида 14 февраль куни «Элтуз» нашри хабар берган эди.

Тошкентнинг қоқ марказида СССР замонида қурилган тўрт томони ёпиқ, машъум КГБга тегишли бу бино турма камераларига туташ ва бу хоналарда ўзгача фикрли шахслар тергов қилиб келинган.

Эндиликда бу бино миллий гвардияга берилади, МХХнинг марказий офиси эса босқичма босқич шаҳар чеккасида қурилган бошқа бир бинога кўчирилади.

КГБ биносида қандай сирлар яширилган?

Тошкентлик журналист, парламентнинг собиқ депутати Карим Баҳриев ижтимоий тармоқда бу идора архиви ошкор қилиниши кераклиги ҳақидаги таклифни илгари сурди.

«Агар кўчирилаётган бўлса, архивини халққа ошкор қилиш керак, чунки шу ердан Чўлпоннинг «Кеча ва кундуз» романининг иккинчи қисми, Қодирийнинг янги романи учун тўплаган материаллари ва қўлёзмалари топилиши мумкин.

Қолаверса, кимларни кимлар сотгани, кимлар сўроқ қилгани ва ҳукм этгани ҳақида фактлар ошкор бўларди».

Ғарбда бундай тажриба бор. Масалан, 1987 йили Берлин девори қулаганидан сўнг Германияда немис жамияти КГБ-Штазе архивларини ошкор қилишга киришди.

Бу ўз даврида нафақат одамларнинг уларни сотган одамлар ҳақида билиши, балки КГБ қудрати ҳақидаги ортиқча мифнинг йўқ қилиниши учун ҳам муҳим бўлган эди.

Совет давридаги КГБ-НКВД махфий идорасининг меросхўри бўлган Ўзбекистон Миллий хавфсизлик хизмати (МХХ) 1991 йилнинг 26 сентябрида қайта ташкил этилган эди.

Туркистонда совет тузумини ўрнатиш учун амалга оширилган қизил террор ва ўзбек ойдинларининг оммавий қатағони шу идора ходимлари орқали амалга оширилган эди.

Айни ҳибсхонада – айни қийноқлар

Шу ўринда МХХ ўз ўтмишдоши КГБдан кўра бир ҳисса кўпроқ куйлак йиртди, яқин ўтмишда НКВД анъаналарини айнан такрорлади.

Бироқ эндиликда «Элтуз» нашрига Ўзбекистонда МХХ идораси билан боғлиқ вазият ўзгараётгани ҳақида хабарлар келмоқда.

Масалан, МХХнинг Юнусобод туманидаги Гвардейский кўчасида жойлашган тергов изолятори ёпилаётгани ҳақида.

Айни тергов ҳибсхонасида 27 сентябрь куни ўғирлаб кетилган журналист Бобомурод Абдуллаев уч ойдан ортиқ тергов қилинганди.

Онаси Бобомурод Абдуллаевнинг МХХ ертўласида қийноқларга тутилганига иқрор бўлгани ҳақида билдирганидан сўнг журналистга қарши «жиноят иши» тўхтатилди. Унинг ноқонуний ҳибсга олиниши ва қийноққа тутилиши бўйича тергов бошланди.

Ҳозирда ишдан четлатилган, Бобомуродни ҳибсга олган ва тергов қилган МХХ терговчилари Нодир Тўрақулов ва Александр Веселевнинг кейинги тақдири «Элтуз»га номаълум. Тасдиқланмаган манбаларга кўра, улар «эҳтиёт чораси сифатида» ҳибсга олинган.

«Ҳайдалиш куйини чалингиз…»

31 январь куни МХХ раиси Рустам Иноятов ишдан кетган. Шунингдек, президент Мирзиёев МХХнинг вилоятлардаги 11 нафар раҳбари ва бир қанча генералларни ишдан ҳайдаган эди.

Ишдан кетган раис сенатор бўлиб ҳукумат хизматига ўтди. Лекин унинг қўли остидаги махфий хизмат ходимларининг қисмати унчалик ҳавас қиладиган даражада эмас.

Жумладан, МХХ раисининг ўринбосари, 52 ёшли генерал-лейтенант Шуҳрат Ғуломов қамоққа олиниб, 20 йил муддатга озодликдан маҳрум этилгани маълум.

Рассом Туз ўзининг навбатдаги ҳажвий суратида «ҳайдалиш тараддуди»ни кўраётган МХХ ходимларини акс эттиради.

Рассом Туз
Eltuz.com

Тағин ўқинг
7 май 2021
(Шоир ва сиёсатчи Муҳаммад Солиҳнинг “Императив” китобининг 25-қисми. Матннинг аудиоверсиясини муаллифнинг ўзи ўқиган. Аудиокитобнинг боши ва олдинги қисмлари “Элтуз”нинг ...
5 сентябр 2022
Қадрли муҳлислар, эътиборингизга Элтуз 600 секундниниг навбатдаги сонини тақдим этади.+++4 сентябр куни Қамашининг Қўшкапасида “Нексия» ҳайдовчиси велосипед ҳайдаб кетаëтган ...
6 апрел 2022
Стокгольмдаги Россия элчихонаси олдидаги автобус бекатида Украинада уруш бошланган кундан буён рус (ва инглиз) тилида ёзилган қуйидаги эълон банери ...
12 сентябр 2017
12 сентябр куни тармоқда Сирдарёда туман ҳокимининг мактаб директорларини ураётгани акс этган видео тарқалди. Кун.уз нашри тарқатган видеода Сирдарё ...
Блоглар
14 феврал 2024
«Ёшлар» телеканалида содир бўлаётган коррупция олдида «Спорт» телеканали директори Зоҳид Каримов қўй оғзидан чўп ололмайдиган ...
13 феврал 2024
Тармоқнинг ўзбек сегменти ўзбек давлат рамзларига нафратни парваришламоқда. Ижтимоий тармоқларда маҳалла раиси ва фаолларнинг давлат ...
11 январ 2024
Қирғизистон парламенти кеча, яъни 10 январда кўпчилик овоз билан депутат Эмил Жамғирчиевни жиноий жавобгарликка тортишга ...