Cатира
15 феврал 2018

Собиқ КГБчилар «ҳайдалиш» тараддудини кўришмоқда

МХХ идорасининг Тошкент шаҳри марказида жойлашган бош биносидан кўчирилаётгани ҳақида 14 февраль куни «Элтуз» нашри хабар берган эди.

Тошкентнинг қоқ марказида СССР замонида қурилган тўрт томони ёпиқ, машъум КГБга тегишли бу бино турма камераларига туташ ва бу хоналарда ўзгача фикрли шахслар тергов қилиб келинган.

Эндиликда бу бино миллий гвардияга берилади, МХХнинг марказий офиси эса босқичма босқич шаҳар чеккасида қурилган бошқа бир бинога кўчирилади.

КГБ биносида қандай сирлар яширилган?

Тошкентлик журналист, парламентнинг собиқ депутати Карим Баҳриев ижтимоий тармоқда бу идора архиви ошкор қилиниши кераклиги ҳақидаги таклифни илгари сурди.

«Агар кўчирилаётган бўлса, архивини халққа ошкор қилиш керак, чунки шу ердан Чўлпоннинг «Кеча ва кундуз» романининг иккинчи қисми, Қодирийнинг янги романи учун тўплаган материаллари ва қўлёзмалари топилиши мумкин.

Қолаверса, кимларни кимлар сотгани, кимлар сўроқ қилгани ва ҳукм этгани ҳақида фактлар ошкор бўларди».

Ғарбда бундай тажриба бор. Масалан, 1987 йили Берлин девори қулаганидан сўнг Германияда немис жамияти КГБ-Штазе архивларини ошкор қилишга киришди.

Бу ўз даврида нафақат одамларнинг уларни сотган одамлар ҳақида билиши, балки КГБ қудрати ҳақидаги ортиқча мифнинг йўқ қилиниши учун ҳам муҳим бўлган эди.

Совет давридаги КГБ-НКВД махфий идорасининг меросхўри бўлган Ўзбекистон Миллий хавфсизлик хизмати (МХХ) 1991 йилнинг 26 сентябрида қайта ташкил этилган эди.

Туркистонда совет тузумини ўрнатиш учун амалга оширилган қизил террор ва ўзбек ойдинларининг оммавий қатағони шу идора ходимлари орқали амалга оширилган эди.

Айни ҳибсхонада – айни қийноқлар

Шу ўринда МХХ ўз ўтмишдоши КГБдан кўра бир ҳисса кўпроқ куйлак йиртди, яқин ўтмишда НКВД анъаналарини айнан такрорлади.

Бироқ эндиликда «Элтуз» нашрига Ўзбекистонда МХХ идораси билан боғлиқ вазият ўзгараётгани ҳақида хабарлар келмоқда.

Масалан, МХХнинг Юнусобод туманидаги Гвардейский кўчасида жойлашган тергов изолятори ёпилаётгани ҳақида.

Айни тергов ҳибсхонасида 27 сентябрь куни ўғирлаб кетилган журналист Бобомурод Абдуллаев уч ойдан ортиқ тергов қилинганди.

Онаси Бобомурод Абдуллаевнинг МХХ ертўласида қийноқларга тутилганига иқрор бўлгани ҳақида билдирганидан сўнг журналистга қарши «жиноят иши» тўхтатилди. Унинг ноқонуний ҳибсга олиниши ва қийноққа тутилиши бўйича тергов бошланди.

Ҳозирда ишдан четлатилган, Бобомуродни ҳибсга олган ва тергов қилган МХХ терговчилари Нодир Тўрақулов ва Александр Веселевнинг кейинги тақдири «Элтуз»га номаълум. Тасдиқланмаган манбаларга кўра, улар «эҳтиёт чораси сифатида» ҳибсга олинган.

«Ҳайдалиш куйини чалингиз…»

31 январь куни МХХ раиси Рустам Иноятов ишдан кетган. Шунингдек, президент Мирзиёев МХХнинг вилоятлардаги 11 нафар раҳбари ва бир қанча генералларни ишдан ҳайдаган эди.

Ишдан кетган раис сенатор бўлиб ҳукумат хизматига ўтди. Лекин унинг қўли остидаги махфий хизмат ходимларининг қисмати унчалик ҳавас қиладиган даражада эмас.

Жумладан, МХХ раисининг ўринбосари, 52 ёшли генерал-лейтенант Шуҳрат Ғуломов қамоққа олиниб, 20 йил муддатга озодликдан маҳрум этилгани маълум.

Рассом Туз ўзининг навбатдаги ҳажвий суратида «ҳайдалиш тараддуди»ни кўраётган МХХ ходимларини акс эттиради.

Рассом Туз
Eltuz.com

Тағин ўқинг
7 октябр 2023
Август ойида Қашқадарё  вилояти  Косон  туманидан  ўтган  катта  каналнинг Гувалай  қисми тупроқ билан  ёпиб  қуйилган. Бунинг оқибатида 20 мингга ...
26 октябр 2018
Россиянинг Тула вилоятида 20 октябрь куни 300 дан зиёд мигрант шаҳар кўчаларидан ҳарбий асирлар каби, бир-бирининг елкасига қўлларини қўйганча, ...
22 март 2017
Йил бошида Истанбулнинг Reina тунги клубидаги қирғин ва ўтган йилнинг ëзида ўзбек ватандошидан 1 миллион 900 минг доллар пулнинг ...
29 апрел 2023
27 апрель куни Ироқдаги “Росафа” қамоқхонасида сақланаётган 44 нафар ўзбекистонлик маҳкума аёллар Ўзбекитон Президенти Шавкат Мирзиёевга уларни юртига қайтариш ...
Блоглар
28 октябр 2024
(Элтузга телеграм орқали келган мактуб) “Хоразм вилояти Урганч туманлараро суд раиси Ё.А.Алмосов жаноби олийларининг бугунги ...
24 октябр 2024
Бир одам ҳаммага яхшилик қилишга сўз берибди. Қўшниси келиб уни отини сўраб олиб миниб кетганича ...
10 октябр 2024
Юксалиш мактабининг гендер айирмачиликка асосланган бошқаруви ҳақидаги мақолага ўқувчилар икки хил муносабат билдирди. Бир сурув ...