Cатира
22 апрел 2023

Рассом Туз провинциал цирк ҳақида

Агар, дейлик, турк ëзувчиси Ўрхон Помуқ¸ Эрон киночиси Асгар Фарҳодий  ëки Хитой рассоми Чжан Сяоган Парижга келса, Франция матбуоти улар тамсил қилган мамлакатлар ҳақида ëзган бўларди. Аммо «тонировка текин бўлсин» дея ëзиб, номи тўйтепада машҳур бўлган ўзбек блогерлари ëки палон пулга олган киносини ўзиям томоша қилмаган Мухлиса қизалоқни  Парижга «апкириб» қўйилса, на «янги Ўзбекистон» ва на «эски Ўзбекистон ҳақида «дунë матбуоти» ëзмайди. Мабодо, нимадир дейишса, «Парижди кўриб, музаймоқ еб кетгиси кепти-да» бу аборийгенларни, деб қўйишади Ли Пен тарафдорлари бўлганлар. 

Дарвоқе, Рассом Туз бу ксенофоб Марин Ли Пенни ëмон кўради. Гап Ли Пен ҳақида эмас. Гап жиддийлик ҳақида.  

Тўйтепада «ати чиғган» блогернинг «Эйфел олдида расмга тушиб, Елисей майдонидаги тош йўлакни Олотдаги тротуардан яхши эканини» айтиши «Янги ғоялар генерацияси» эмас. Шу билан бирга «ўзбекистонлик» деган атаманинг ўзи –  менинг назаримда, русийзабон аҳолининг ноқислик комплекси маҳсули. Германиияда ватандошлик олган барчага немис дейилади¸ Францияда эса француз¸ Испанияда испан¸ Саудияда араб¸ Туркияда турк¸ Португалияда португал. 

Шу мантиқдан келиб чиқиб Ўзбекистондагилар ўзбек дейилиши керак. Буни уруғ¸ қабила ва этнос билан боғлаб «Чусовитина ўзбек эмас-ку» дейиш примитивликдир. Бундай қабилачилик Германия¸ Франция¸ Испания ва санаганим барча давлатлар тарихида бор. «Мен немис эмасман, саксонияликман» дейдиган жоҳиллар Германияда ҳам талай. 

Аммо занжи ҳам¸ турк ҳам, Тўйтепадан борган ўзбек ҳам немис паспорти олса, миллати деган жойига «немис» деб ëзилади. 

«Бу немисмас-ку¸ германиялик, десангиз бўлмайдими?» десангиз, «биз бир марта ким немис ва ким германиялик эканлиги аниқлаш учун циркульда бурун ўлчаш каби юзи қароликни қилиб пушаймон бўлганмиз», дейишади. 

Айтмоқчи бўлганим, «этник мансублик»дан хурсанд бўлиш зинҳор «янги ғоялар генерацияси» бўла олмайди. 

«Ана ўзбек қизи Ню Йорк миршабхонасига ишга кирибди. Фахрланайлик» дейиш эса назаримда ўзбекларни камситишдан бошқа нарса эмас. 

«Тонировка текин бўлсин» дея ати чиққанлардан «фикр бобоси» ясаш эса провинциал цирк томошасидан бошқа нарса эмас. 

Ўрхон Помуқ, Асгар Фарҳодий, Чжан Сяоган каби дунë таниган ойдинларни нега етиштириб чиқара олмаганимиз ҳақида ўйлаб кўрсак бўлармиди?

@eltuz

Тағин ўқинг
11 октябр 2017
Бобомурод иши, нўноқ режиссер саҳналаштирган, бироқ чинакам жаллодлар иштирокидаги қонли театрни эслатади. Ўзбекистон Ташқи ишлар вазирлиги собиқ мулозими, ҳозирда ...
22 декабр 2021
Декабрь ойи ўрталарида интернетда Фарғона вилояти туғруқхонасига келган туғроқ ҳолатидаги аёл пропискаси бошқа жойда бўлгани сабабли шифокорлар томонидан қабул ...
24 май 2019
Интернетнинг ўзбек сегментини стакан деб қарасак, бу стакан ичида вақти-вақти билан тўфонлар юз бераётганини кузатамиз. Ëки Матбуот агентлиги бу ...
30 март 2020
(Эпистоляр эссе) Марҳабога Кўпинча адабий муҳитдан чарчаганимда сенга сим қоқаман. Балки опамдек яқиним бўлганинг учундир ёки инжиқлигимни кўтарадиган иккита ...
Блоглар
23 май 2023
Дин ишлари қўмитаси “ҳажга юбораман” деган «апрслар» гапига ишонманглар, деб, “лўхлар”ни огохлантирди. Аммо лўх ва ...
22 май 2023
Ўзбекистоннинг ўрисқул ҳукумати яна бир санкцияга тушган Украинага қарши уруш айбдорини Тошкентга чақириб сийлади. Украинадаги ...
20 май 2023
Элтузнинг душман эмас балки дўст эканлигини энг биринчи англаб тушуниб етган илк расмий киши бу ...