РТдан ваъз: Муҳимни номуҳимдан ажратиш аҳамияти

Оч киши нима дейдир? Кеча ҳали заптрак қимасдан биннасалар ëзувдим¸ яхши муҳокама бўлди. Бугун ҳам югур-югур билан бўлиб озонги чой ичилмай қолди. (Мен ўсган қишлоққа эрталаб тўйиб овқат ейиш ритуали етиб бормай қолган) Хуллас, бу ëзганим ҳам қорни оч одамнинг деганидир. Қорни тўқнинг қорни оч билан нима иши бор? Хўш, қорни оч одам нима ҳақида ўйлайди унда? Қорни оч одам бир бурда нон ҳақида ўйлайди. Имоннинг устуни нондир. «Очдан қоч» дегани ҳам шу.

Менинг очлигим чўнтагимдаги пулим билан эмас иш режимим билан боғлиқ. Югуриб юриб бир нарса кавшангандан кўра кечқурун ишни тугатиб, бемалол қўйнинг духопкада пиширилган қўлини ейишни маъқул кўраман. Орнитологларнинг ўгранишича, қуш парвоз қилаëтган пайтида  емак емас экан. Ë ейсан ë учасан деган диллемма. Муддао.

Бу алмойи жалмойи киришдан кейин асосий айтмоқчи бўлган гапимга ўтсам. Бу гапим «муҳим нарса ва муҳим бўлмаганни» ажратиш ҳақида. Айтайлик, сиз изқуварсиз. Бир зўравон педофил ëки қотилни жиноят устида кўриб, қувиб кетаяпсиз. Қотил йўлда кетаëтган трамвайга чиқиб олди. Сиз уни ортидан трамвайга чиқдингизу аммо билет олмадингиз. Контролёр келиб сизни штраф қилмоқчи. Бу ҳолатда сизнинг билет олмай ҳуқуқбузарлик қилганингиз – иккинчи даражали. Чунки сиз жамият учун хатарни олдини оляпсиз.

Жамият буни тарозига қўйиб, сизни ҳақ деб тошиши жоиз. Яна бир мисол. Таниқли журналист¸ Британия ватандоши Шоҳида Ëқуб Европа иттифоқнинг 25 давлатининг қалбаки паспортини  сотиб олиб ЕИ чегалараларини кесиб ўтди. Қалбаки паспорт сотиб олиш – жиноят. Аммо Шоҳида шу мавзуни матбуотда ëритиш ва жамиятни хатардан огоҳ қилиш учун бу ишга қўл урди ва Британия жамияти олқишига ноил бўлди.

Энди яна бир мисол берсам. Ўткан асрнинг охирларида Урганч бозорида гуруч сотадиганлар кечқурун бозор ëпилганидан кейин қопларини қолдириб кетаверардилар. Бозор ëнидаги бир одам шайка тузиб, ҳар куни кечқурун ўша қоплардан озроқ гуруч ўғирлашни тизимли йўлга қўйган эди. Халқ уни биларди. Лекин бу одам йилда икки ëки уч марта ўғирлаган гуручини бир қисмидан палов пишириб, халққа садақа қилиб турарди. Садақага келган паразит имом бу ўғрини мақтаб дуо қилар ва халқ ҳам текин томоқ берган ўғрини мақтарди. Бу ерда одамлар учун ўғрининг тизимли жинояти эмас у берган бир сиқим текин палов муҳим бўлган.

Мамлакатда гангстрезимни жорий қилиб одамларни қақшатган президент қизи Гулнора Каримова ҳам етимларни тўплаб суннат қиларди. Аҳмадбой ҳам тўрт марта суннат бўлган етимларни детдомдан ижрага олиб келиб бешинчи марта «суннат » қилиб элга ош берарди. Мирзадан тортиб Шералигача Аҳмадбойни текин овқатини еб, дуо қилишарди. …

Мисол қисми тугади. Энди хулоса. Муҳимни номуҳимдан ажратсангиз, вақтингиз тежалади. Муаммони у пайдо бўлган даражада ҳал қилиш мумкин эмас. Сиз кейинги босқичга кўтарилиб, ушбу муаммодан юқорига кўтарилишингиз керак.

Рассом Туз