Асосий мавзулар
15 феврал 2018

Келажакдан умид йўлидаги ёлғонми?

Халқаро меҳнат ташкилотининг Ўзбекистонда 2017 йилги пахта терими мавсумига оид эълон қилинган ҳисоботидан келиб чиқадиган хулосаларни ўқиб, худди шундай савол туғилиши табиий.

Мазкур ҳисоботда «Ўзбекистон ҳукумати 2017 йилда пахта теримида мажбурий меҳнатга барҳам бериш бўйича ўзининг катта сиёсий иродага эга эканини намойиш этгани» таъкидланади.

Унда ёзилишича, ҳисобот пахта теримига жалб этилган 2 миллион 600 минг теримчидан уч минг нафари билан ўтказилган суҳбатлар асосида тузилган, бу суҳбатлар ҳукумат расмийлари кузатувисиз ва огоҳлантирувсиз ўтказилган.

ХМТ 2017 йилда пахта теримида болалар мажбурий меҳнатидан фойдаланиш масаласи долзарблигини йўқотгани, болалар теримга жалб қилинмаганини билдирган.

Бизнингча, халқаро ташкилотнинг бу ҳисоботи мамлакатдаги корхона ва ташкилотларнинг ўз ихтиёрига зид равишда, яъни мажбуран пахта далаларига ҳайдалган минг-минглаб ишчи-хизматчилари, биринчи навбатда, ўқитувчи ва шифокорларга нисбатан, юмшоқроқ айтганда, ҳурматсизликдир.

Бу ҳолатни ХМТ ҳукуматнинг эмас, балки «жойларда Тошкентдан мажбурий меҳнатга барҳам бериш тўғрисидаги кўрсатмалар турлича тушунилаётгани ва бу масалани ҳал этишга турлича ёндашувлар бўлаётгани оқибати» билан изоҳлаган.

Ҳолбуки, асло ундай эмасга ўхшайди. Чунки «юқоридан» қўрқадиган маҳаллий ҳокимликлар ҳеч қачон марказий ҳукуматнинг кўрсатмаларини кўр-кўрона бажармаслиги мумкин эмас.

Ҳукумат аввалги мавсумларда ҳам мажбурий меҳнат борлигини инкор этиб келган, лекин асло бундай амалиётдан воз кечмаган.

2017 йилги пахта терими мавсуми эса мажбурий меҳнатга йўл қўйилмаслиги ҳақида оғиз кўпиртиришлар кўп бўлгани, бу ҳақда ошкора ваъдалар берилгани билан эсда қолди.

Турли даражадаги ҳокимлар, биринчи навбатда, ўқитувчи ва шифокорлар теримга жалб этилмаслиги тўғрисида гапирганига қарамай, дўппи тор келиб қолганда айнан уларни далага ҳайдади.

Бу ҳолатни нафақат мустақил ОАВ вакиллари, балки маҳаллий матбуот ҳам, масалан, «кун.ўз» сайти очиқ эътироф этди. Мажбурий меҳнатга жалб этилаётганларнинг шикоятлари кўп бора жамоатчилик эътиборига ҳавола этилди.

Тўғри, ўтган йили Ўзбекистонда қишлоқ хўжалиги, хусусан, пахтачилик соҳасида кўплаб ўзгаришлар бўлди. Аввало, терилган пахта учун сезиларли даражада кўпроқ ҳақ тўланадиган бўлди.

Жорий йилдан эса фермерларга ҳосилни пахтани қайта ишлайдиган компанияларга тўғридан тўғри сотиш имконияти яратиладиган бўлиб турибди. Булар ҳақиқатан ҳам ҳукуматнинг сиёсий иродаси билан амалга оширилмоқда.

Шунга қарамай, юз бераётган ўзгаришлар ўтган йилги мажбурий меҳнат ҳолатларига кўз юмишга сабаб бўлмаслиги керак эди. Шунинг учун ХМТнинг ҳисоботи айнан сиёсий манфаатлардан келиб чиқиб тузилган, дейишга тўла асос бор.

Сардор Азим
Eltuz.com

Тағин ўқинг
9 апрел 2020
Пандемия тезда ўтиб кетади, мен ҳеч нарса қилишим шарт эмас, деб хаёл қилаётганлар бўлса, қуйидаги маълумотлар уларга таҳлил учун ...
5 апрел 2019
Тиббиётга оид «The Lancet» интернет нашри 3 апрель куни эълон қилган, 195 давлатни қамраган тадқиқот натижасига кўра ёмон овқатланиш ...
11 апрел 2017
Шерали Жўраев халқ севган хонанда 70 ёшга тўлди. У 1999 йилдан буён ўзбек ҳукумати пешволари назарида Муҳаммад Солиҳнинг дўсти ...
28 июл 2018
Қадрли вебсаҳифамиз ўқувчилари. «Элтуз» нашри жамоаси таътилга чиқади. Бу вақт ичида ўтган давр мобайнида босилган эътиборга лойиқ айрим мақолалар, ...
Блоглар
22 ноябр 2024
Қудратлар айрилган тузум, яъни демократия автократиядан яхшидир. Бу гапни айтавериб тилим қаварди. Демократик жамият бўлган ...
28 октябр 2024
(Элтузга телеграм орқали келган мактуб) “Хоразм вилояти Урганч туманлараро суд раиси Ё.А.Алмосов жаноби олийларининг бугунги ...
24 октябр 2024
Бир одам ҳаммага яхшилик қилишга сўз берибди. Қўшниси келиб уни отини сўраб олиб миниб кетганича ...