Gandimiyon kelishuvi va Xiva xonining Rossiyaga taslim bo‘lishi

Bugungi kunni anglash uchun tarix ilmini bilish kerak. Tarix – bu o‘liklar haqidagi ilm. O‘lganlarni tinch qo‘ying deydigan oshqovoq kallalarga quloq solinsa tarix fani yo‘q bo‘lishi kerak.

Tarixni cho‘pchaklar yordamida emas, balki hujjatlar asosida o‘rganish – to‘g‘ri yo‘l.

Mana xujjat. Rus va turk tilida yozilgan. Gandimiyon kelishuvi. 1873 yili Xiva yaqinidagi Gandimiyon qishlog‘ida 1873 yilning 12 avgustida Turkiston general gubernatori Kaufman va Xiva xoni Ikkinchi Muhammad Rahimxon tarafidan imzolangan.
Gandimiyon kelishuvi Xivaning ruslar tarafidan bosib olinganidan keyingi kapitulyatsiya, ya'ni taslim bo‘lish hujjatidir.

Hujjatda Xiva xoni bundan buyon o‘zini Rossiyaning vassali deb aytilishiga iqror bo‘ladi.

Xiva xoni istagi bilan hujjatda u o‘zini “Rossiya imperatorining sodiq quli” deb yozilgan.

Ruscha “pokornыm slugoy imperatora vserossiyskogo” (Buni xatto Kaufman ham ortiqcha deb bilgan)

Xiva xonligi tashqi siyosatdan mahrum qilinishi va xonlikdagi Bosh vazir doxil muhim lavozimlarga tayinlovlar Rossiya ruxsati bilan amalga oshirilishi alohida ko‘rsatilgan.