Сатирик адиб Анвар Обиджон оламдан ўтди

Ўзбекистон халқ шоири, сатирик ва юмористик жанрдаги китоблар муаллифи Анвар Обиджон 73 ёшида 11 апрель куни оламдан ўтди. Бу ҳақда Ўзбекистон Ёзувчилар уюшмаси хабар берди.

Анвар Обиджон 1947 йилнинг 25 январида Фарғона вилоятининг Олтиариқ туманидаги Полосон қишлоғида туғилган. 1964 йилда ўрта мактабни тугатгач, Самарқанд молия техникумидаўқиган, 1969—1971 йилларда жамоа хўжалигида ҳисобчи, клуб мудири, туман газетаси, вилоят радиосида турли вазифаларда ишлаган.

Тошкент давлат университети (ҳозирги Ўзбекистон Миллий университети)нинг журналистика факультетини сиртдан тамомлади. 1981 йилда «Ёш гвардия» нашриётида, «Ёш куч», «Муштум» журналларида ишлаган. Кейинчалик «Чўлпон» нашриётида бош муҳаррир, Ўзбекистон телевидениесида муҳаррир сифатида фаолият олиб борган.

Анвар Обиджоннинг бугунни эслатувчи асари

Анвар Обиджоннинг 1983 йил ёзилган “Эй, ёруғ дунё!” китоби мазмуни баъзи жиҳатлари билан шу бугунги Ўзбекистонда юз берган воқеаларга ҳам жуда ўхшайди.

Аламазон исмли асар қаҳрамони номидан баён қилинган қисса икки ошнанинг Жандағорда адашиб қолишларидан бошланади.

Юлдузистонда ҳокимият алмашуви

Улар адашиб-адашиб, ғор орқали Юлдузистон деб аталган ер ости салтанатига келиб қоладилар.

Феълидаги қўполлиги, таъмагирлиги ва мақтанчоқлиги билан бугунги кун ментларидан қолишмайдиган икки миршаб – Тиртиқ ва Шилпиқ уларни жосусликда гумонлаб, сўроқ қилади.

Ҳумо Хартум – асардаги эътиборга лойиқ ижобий қаҳрамонларнинг бири.

У Қўтир Тўртинчи даврида туғилган «мирзатеракдек ингичка бир чол».

Қўтир Олтинчи вафотидан кейин иқтидорга келган Исқирт Биринчи даврида уни янги қоидаларга риоя этмагани учун жиннига чиқаришиб, ҳукумат ишларидан четлатишган.

Эшакка сиғинадиган халқ

Исқирт Биринчи мамлакат ҳукмдори Қўтир Бешинчи вафотидан сўнг қўтирлар сулоласини тугатиб тахтга ўтиради.

Ифлосликларни яхши кўргани учун бутун мамлакат халқини исқирт юришга мажбурлайди.

Покиза юрадиганлар зиндонларга ташланади, тавба қилиб, исқирт бўлишга ваъда берганларгина озод этилади.

Юлдузистонликлар онгига зўравонлик билан жирканч одатлар сингдирилган.

Барча маърифатли, адолатпарвар, халқпарвар пок кишилар Юлдузистоннинг чекка Аждаробод вилоятига қувғин қилинган.

Чунончи, Исқирт Биринчи гўдаклик чоғида эшак эмиб қўйган.

Шаҳзода ва подшоҳ оиласини бу исноддан қутқариш учун шаҳзодани пайғамбар, эшакни эса зўрлаб худо дея эълон қилганлар.

Одамларни эшакка сиғинишга мажбур этганлар.

Сарой маддоҳлари

Олдин ўтган подшоҳни улуғлаган шоир Дуторий энди мамлакатнинг янги раҳбари Исқирт Биринчига атаб шеърлар ёза бошлайди:

Ювилмаган бетингиз мунча чиройли,
моғор босган этингиз мунча чиройли.
У ёнингиз кир эрур, бу ёнингиз кир,
Олдингизу кетингиз бунча чиройли.

Ёки

Эй, Дуторий, онангга суйканмағил кўп,
Сенинг пуштипаноҳинг Исқирт Биринчи.

Ҳукмдор ғазабидан қўрқув шу даражада бўлганки, Аламазоннинг сафардаги содиқ дўсти Эшмат Ишма ҳам зиндонбанд бўлишдан қўрқиб Исқирт Биринчини улуғлашга киришади:

Яшасин Исқирт Биринчи,
Исқирт Биринчи яшасинлар!
Тоза юрган хумбошларни
қамоққа гулдургуп
ташласинлар!

Сарой амалдорлари

Хуфия ишлар бошлиғи Фисқиддин Макру Мараз ҳар қандай шахсга жосуслик айбини қўйиб, қаматишга тайёр амалдор.

Лекин янги подшо даврида Исқирт Биринчининг амакиси – бош вазир Бурбулитнинг обрўси ундан баландроқ.

Эндиликда махфий хизмат бошлиғи Фисқиддиннинг обрўси яқинда мамлакатга қозикалон бўлган Ҳошим Хезиддин даражасида.

Шунингдек, улардан бир тиш пастда бош айғоқчи Исом Итту Искабтопар, икки миршаб – Шилпиқ билан Тиртиқ туради.

Уларнинг барчаси мамлакат раҳбарининг бемаъни йўриқларини олқишлаб мартабали бўлишган.

Бу нечук шоир деманг, асли ман носоғроқ,
Ёзғоним шаклан ғазал, лек ўзи бармоғроқ.

Ҳарқалай шеъримда бор маъни-ю, оз-моз фикр,
Кўп ахир аҳли қалам мандинам маймоғроқ.

Кимса дер: “Қилсанг ҳажв, бекнимас пастроқни ур,
Тинчгина авқот еюр бўлса ким қўрқоғроқ”.

Асли чин ашъорнавис ёзмағай оддий баён,
Барчани ўйлантирур гап отиб илмоғроқ.

Дард чекиб битсам ғазал босмағай туркий газет,
Ўлтирур унда биров фаҳми сал тарқоғроқ.

Ул деди: “Гулмат, жўна, пайтава қилмам шеъринг”,
Лек ўзин ёзғонлари бундинам пайпоғроқ.

Анвар Обиджоннинг жанозаси 12 апрель куни Олтиариқ туманида ўқилади. Карантин боис одамлар келмаслиги сўралди. “Элтуз” таҳририяти Анвар Обиджоннинг яқинларига таъзия изҳор қилади.

Eltuz.com