Асосий мавзулар
24 ноябр 2016

Илмий даража олиш бизнеси

«Ҳуррият» газетасида (23.11) газетасида «Мунозара учун мавзу» рукни остида «Фан бизнесми ёки илм?» сарлавҳали мақола чоп этилди.

Мақола Ўзбекистон президентининг 2012 йилда қабул қилинган «Олий малакали илмий ва илмий-педагог кадрлар тайёрлаш ва аттестациядан ўтказиш тизимини янада такомиллаштириш тўғрисида»ги фармонидан ижобий иқтибос билан бошланган бўлса-да, моҳиятан ушбу фармон туфайли ёш олимларга илмий даража бериш тизими бугун аянчли аҳволга келиб қолгани ҳақидадир.

Муаллифнинг ёзишича, ҳозир фан доктори илмий даражасини олиш учун махсус рўйхатдаги маҳаллий нашрларда диссертация мавзусига оид камида 15 та илмий иш, хорижнинг ихтисослашган нуфузли илмий журналларида 2 кам бўлмаган миқдорда мақолалар чиқариш шарти белгилаб қўйилган.

Муаллиф бу хорижий нашрларда мақола чиқаришнинг расмий нархи 500 доллардан 3000 долларгача экани, «маҳаллий нашрларда ҳам расмий ва норасмий тўловлар мавжудлиги»ни айтиб, оддий оиладан чиққан ҳар томонлама иқтидорли ва интеллектуал салоҳиятли ёш мутахассислар бу харажатларни кўтара олмай, фанни ташлаб кетаётганига ишора қилади.

Ҳақиқатан ҳам ҳозир Ўзбекистонда илмий ишини ёзиб тугатганига бир неча йиллар бўлган, аммо шарт қилиб қўйилган нашрларда мақолаларини эълон қилдиришга маблағ топа олмаётган ёш олимлар жуда кўп. Уларнинг бир қисми Ўзбекистонни тарк этиб, омадини бошқа мамлакатдан ёки соҳадан излаётгани ҳам бор гап.

Мақолада бу шартлар ҳақиқий ёш олимларга эмас, балки таниш-билиши ёки молиявий имкониятлари мавжуд, аммо фанга қизиқиши бўлмаган, «қачонлардир ва қаердадир асқатиб қолишини ўйлаб» илмий даража олишни кўзлаётганларга қўл келаётганига эътибор қаратилади.

«Юқорида қайд этилган ҳолатлар фаннинг бизнес объектига айланиб қолаётганидан далолат эмасмикин», дея савол ташлайди муаллиф ва хулоса қилади: «Мақола мавзуси – фанни бизнес объектидан чиқариш ёки уни халқ ва миллат манфаати учун хизмат қилдириш умумий ишимиз эканини эслатиб қўйиш эди».

Баҳодир Шариф
Ўзбекистонлик газетхон таҳаллуси
Eltuz.com

Тағин ўқинг
18 март 2019
Яқинда аллақайси «академик» Ўзбекистон Республикасини монархияга трансформация қилиш таклифи билан чиқди. Афтидан, мамлакат раҳбари очиқчасига лаганбардорликни сезгани ҳам йўқ, ...
26 март 2016
Ўзбекистон баҳсли бўлиб турган Чаласарт ҳудудига ҳарбий техника ва аскар киритгани муносабати билан Қирғизистоннинг Тошкентдаги элчиси маслаҳатлашувлар учун Бишкекка ...
12 феврал 2018
Ўтган йиллар давомида ўзбек мухолифати етакчилигига даъвогарлик қилганлар кўп бўлди. Улар ҳозир ҳам шу даъвосидан воз кечмаган. Бу даъво ...
14 март 2016
Бугунги кунда исталмаган шахс дея қаралаётган Ўзбекистон Халқ шоири Абдулла Ориповнинг 75 ёш юбилейи ҳукуматнинг оғзаки қарорига кўра ўтказилмаслиги ...
Блоглар
22 ноябр 2024
Қудратлар айрилган тузум, яъни демократия автократиядан яхшидир. Бу гапни айтавериб тилим қаварди. Демократик жамият бўлган ...
28 октябр 2024
(Элтузга телеграм орқали келган мактуб) “Хоразм вилояти Урганч туманлараро суд раиси Ё.А.Алмосов жаноби олийларининг бугунги ...
24 октябр 2024
Бир одам ҳаммага яхшилик қилишга сўз берибди. Қўшниси келиб уни отини сўраб олиб миниб кетганича ...