Асосий мавзулар
16 март 2017

Ойлиги кейинги маошгача етмайдиган ўзбеклар

Сўнгги вақтларда мамлакатда коррупция мавзуси фаол муҳокама этилаётганига ишора қилган Кun.uz сайти Kommersant.uz интернет нашрига асосланган ҳолда иқтисодчи эксперт Юлий Юсуповнинг Ўзбекистондаги мазкур иллат сабабларига оид фикрларини эълон қилди.

Экспертнинг фикрича, коррупциянинг биринчи сабаби фуқароларнинг бизнес юритиши ва тадбиркорлик фаолияти билан шуғулланиши учун турли хил рухсатларни бериш борасида давлат органлари ва мулозимларнинг кенг ваколатларидир. Бу ҳолатда, аввало, таъмагирлик ва пора олиш учун имконият ҳам кенгаяди.

«Масалан, нақд пулларни бериш борасида маъмурий тўсиқлар тижорат банклари, банк ишчилари, савдо ташкилотларига пулларни нақдлаштиришда «шапка» олиш учун қулай шароитдир», дейилади мақолада.

Унда ёзилишича, давлат ва мулозимларнинг бозор механизмлари ишига турли усулда аралашуви ҳам коррупциянинг илдизига сув қуяди. Нархларни бошқариш, фоиз ставкаларини белгилаш, алмашув курси, захираларни марказдан тақсимлаш, айрим корхоналарга турлича имтиёзлар бериш кабилар шулар жумласидандир.

Муаллиф юқори солиқ ва божхона тўловлари яширин иқтисодиёт ва коррупцияга қулай шароит яратишини таъкидлар экан, шу пайтгача ҳукумат ва маҳаллий матбуотнинг оғиз кўпиртириб айтаётган бир мақтовини йўққа чиқаради.

Сир эмаски, Ўзбекистон ҳукумати ва матбуоти мамлакатда «оқилона солиқ сиёсати» юргизилаётгани, «солиқ юки камлиги», «солиқдан кўплаб имтиёзлар» мавжудлиги борасида тинимсиз «қулоққа лағмон илиб келади».

Шунинг орқасидан тадбиркорлик ривожланаётгани, хориж сармоялари ҳажми кун сайин кўпаяётгани айтилади.

Аслида, мақолада келтирилган рақамларга таянилса, мамлакатда солиқ юки жуда оғир экан, у коррупция урчишига йўналтирилган экан.

«Ўзбекистон иқтисодиётига солиқ юки дунёдаги ривожланаётган мамлакатлардаги энг юқорилардан биридир. У ялпи ички маҳсулотнинг 30-35 фоизини ташкил этади… Йилига аҳоли жон бошига ЯИМ миқдори 2000 долларни ташкил этадиган мамлакатлар учун солиқ юкининг 15-20 фоиз бўлиши мақбулдир. Божхона тўловлари даражаси бўйича ҳам биз дунёдаги энг юқори ўринларда турамиз», дейди муаллиф.

Кўп йиллар давомида матбуот томонидан ҳаспўшлаб келинган муаммолар негизидаги ҳақиқат, аксарият ватандошларимизнинг ойлиги кейинги маошигача етмаслиги, кўпчиликнинг тирикчилик илинжида кимдандир қарз олишга мажбурлиги, кўплаб эркинликлар чеклангани, одамларнинг қилган меҳнатлари учун арзимас ҳақ олишларидадир.

Баҳодир Шариф
Ўзбекистонлик газетхон таҳаллуси
Eltuz.com

Тағин ўқинг
30 ноябр 2024
Кишилик тарихи темир ихтиро қилинганиден кейин дев қадамлар билан ривожланди. Бугун оëқда муҳташам турган Британия ва Америка каби давлатларлар ...
27 август 2022
Ушбу мақола The Washington Post газетасининг АҚШ иттифоқчиларини ва Зеленскийни уруш муқаррарлигига қандай ишонтиришга ҳаракат қилгани борасидаги текширувлари асосида ...
29 октябр 2018
Сўнгги олинган хабарга кўра, «Америка овози» радиосининг Истанбулда ҳибсга олинган, Малик Мансур тахаллуси остида ишлайдиган 49 ёшли мухбири Абдумалик ...
Блоглар
8 феврал 2025
Шу пайтгача «Анора» деган икки фильм олинди. Биттаси етим қизнинг ашлачи бўгани ҳақида¸ яна биттаси ...
23 январ 2025
Ўзбекистон мудофаа вазири Холмухаммедов босқинчи газанда Россия билан 2026-2030 йилларда ҳарбий соҳада стратегик ҳамкорлик дастури ...
20 январ 2025
Ўзбекистон президенти уйида йиртқич ҳайвон¸ илон ва хашаротларни боқадиганлар жазоланиши ҳақидаги қарорни 16 январь куни ...