Asosiy mavzular
24 noyabr 2016

Ilmiy daraja olish biznesi

«Hurriyat» gazetasida (23.11) gazetasida «Munozara uchun mavzu» rukni ostida «Fan biznesmi yoki ilm?» sarlavhali maqola chop etildi.

Maqola O‘zbekiston prezidentining 2012 yilda qabul qilingan «Oliy malakali ilmiy va ilmiy-pedagog kadrlar tayyorlash va attestatsiyadan o‘tkazish tizimini yanada takomillashtirish to‘g‘risida»gi farmonidan ijobiy iqtibos bilan boshlangan bo‘lsa-da, mohiyatan ushbu farmon tufayli yosh olimlarga ilmiy daraja berish tizimi bugun ayanchli ahvolga kelib qolgani haqidadir.

Muallifning yozishicha, hozir fan doktori ilmiy darajasini olish uchun maxsus ro‘yxatdagi mahalliy nashrlarda dissertatsiya mavzusiga oid kamida 15 ta ilmiy ish, xorijning ixtisoslashgan nufuzli ilmiy jurnallarida 2 kam bo‘lmagan miqdorda maqolalar chiqarish sharti belgilab qo‘yilgan.

Muallif bu xorijiy nashrlarda maqola chiqarishning rasmiy narxi 500 dollardan 3000 dollargacha ekani, «mahalliy nashrlarda ham rasmiy va norasmiy to‘lovlar mavjudligi»ni aytib, oddiy oiladan chiqqan har tomonlama iqtidorli va intellektual salohiyatli yosh mutaxassislar bu xarajatlarni ko‘tara olmay, fanni tashlab ketayotganiga ishora qiladi.

Haqiqatan ham hozir O‘zbekistonda ilmiy ishini yozib tugatganiga bir necha yillar bo‘lgan, ammo shart qilib qo‘yilgan nashrlarda maqolalarini e'lon qildirishga mablag‘ topa olmayotgan yosh olimlar juda ko‘p. Ularning bir qismi O‘zbekistonni tark etib, omadini boshqa mamlakatdan yoki sohadan izlayotgani ham bor gap.

Maqolada bu shartlar haqiqiy yosh olimlarga emas, balki tanish-bilishi yoki moliyaviy imkoniyatlari mavjud, ammo fanga qiziqishi bo‘lmagan, «qachonlardir va qaerdadir asqatib qolishini o‘ylab» ilmiy daraja olishni ko‘zlayotganlarga qo‘l kelayotganiga e'tibor qaratiladi.

«Yuqorida qayd etilgan holatlar fanning biznes ob'ektiga aylanib qolayotganidan dalolat emasmikin», deya savol tashlaydi muallif va xulosa qiladi: «Maqola mavzusi – fanni biznes ob'ektidan chiqarish yoki uni xalq va millat manfaati uchun xizmat qildirish umumiy ishimiz ekanini eslatib qo‘yish edi».

Bahodir Sharif
O‘zbekistonlik gazetxon tahallusi
Eltuz.com

Tag‘in o‘qing
22 fevral 2023
Eltuz portaliga kelgan navbatdagi 5 ta shikoyatni o‘qib eshittiramiz. Dastlabki shikoyat Toshkent viloyatining O‘rtachirchiq tumanidan. Avtomobil egasi yo‘llarning ahvolidan ...
16 fevral 2021
Prezident Shavkat Mirziyoev yoshlarni ish bilan ta'minlash va bo‘sh vaqtlarini mazmunli tashkil etish vazifasi Davlat xavfsizlik xizmatiga topshirilganini joriy ...
25 iyun 2017
Prezident Mirziyoev 13 iyun kungi chiqishida O‘zbekiston adliya tizimida avj olgan poraxo‘rlik muammosini ko‘tardi. «Prokuraturaning 70 foizini ishdan olib ...
5 yanvar 2023
O‘zbekiston Bosh prokuraturasini 15 yil boshqargan Rashidjon Qodirov Zangiota qamoqxonasidan ozodlikka chiqqani haqida Eltuzga bir-biridan mustaqil manbalar habar berdi. ...
Bloglar
22 noyabr 2024
Qudratlar ayrilgan tuzum, ya'ni demokratiya avtokratiyadan yaxshidir. Bu gapni aytaverib tilim qavardi. Demokratik jamiyat bo‘lgan ...
28 oktyabr 2024
(Eltuzga telegram orqali kelgan maktub) “Xorazm viloyati Urganch tumanlararo sud raisi Yo.A.Almosov janobi oliylarining bugungi ...
24 oktyabr 2024
Bir odam hammaga yaxshilik qilishga so‘z beribdi. Qo‘shnisi kelib uni otini so‘rab olib minib ketganicha ...