Вақт машинаси
17 май 2023

17 май – Газли зилзиласи

1976 йилнинг 8-17 апрелида Ўзбекистоннинг табиий газ олинадиган ҳудудида жойлашган Газли шаҳрида бирин-кетин туркум ер қимирлашлари юз берди.

Даҳшатли воқеа гувоҳлари биринчи бўлиб шаҳарни ҳайвонлар, итлар, мушуклар, эшаклар тарк этиб қочишга урина бошлаганини эслашади.

Илк зилзила 8 апрель куни маҳаллий вақт билан соат 8:41 да 8-9 балл атрофида юз берди ва шаҳарнинг ярми яксон бўлди.

Иккинчиси, дастлабкисидан анча кучли зилзила ўша йилнинг 17 майида 12 баллик шкалада 9-10 балл даражасида юз бергани қайд этилди.

Воқеа гувоҳлари ер аввалига вертикал, кейин горизонтал тарзда бориб-келиб силкина бошлаганини эслашади.

Зилзила натижасида Газли шаҳри ер билан яксон бўлгани, бино ва иншоотларнинг 90 фоизи вайрон бўлгани, 20 мингдан зиёд аҳоли жабр кўргани айтилади.

Сейсмологларнинг огоҳлантириши туфайлигина бу сафар қурбонлар кам бўлгани айтилади, гарчи бу юзадан шаҳарда илмий иш олиб бораётган москвалик аспирант қизнинг гапини кўпчилик жиддий қабул қилмаган.

Газли зилзиласи бўлган даврда шаҳарга ёндош аҳоли масканларида ҳам турли даражада ер қимирлаши кузатилган.

Жумладан, Бухоро ва Ромитонда 7 балл, Зарафшон, Томдибулоқ, Қоракўл ва Чоржўйда 6, Беруний, Урганч, Хива, Навоий, Каттақўрғон, Самарқанд ва Жиззахда 5, Тошкент, Олмалиқ, Ангрен, Чирчиқ, Қарши, Денов ва Термизда 4, Нукус, Андижон ва Фарғонада 3 балл ер қимирлашлари қайд этилган.

1984 йили шаҳарни тиклаш учун қурилишлар бошланган айни зилзила ўчоғида 7.2 магнитудадан зиёд даражадаги ер қимирлаши ҳали ўзини ўнглашга ургурмаган шаҳарни тағин вайрон қилди.

8 йил ичида битта жойда 7 магнитудадан зиёд даражадаги зилзилаларнинг такрорланиши дунё сейсмология тарихида камдан-кам кузатилган ҳолатдир.

Газли зилзиласи техноген характерга эга бўлгани, яъни экспертлар фалокатнинг ҳудуддаги конлардан назоратсиз тарзда табиий газ олиниши натижасида юз бераётганини айтишади.

То бугунгача Газлида ҳар йили 5-8 бор турли даражадаги ер қимирлашлари муттасил қайд этиб келинади…

Eltuz.com

Тағин ўқинг
5 апрел 2022
АҚШ президенти Жо Байден Владимир Путинни ҳарбий жиноятчи деб атади ва рус ҳарбийлари томонидан Бучада тинч аҳолининг ўлдирилиши учун ...
18 декабр 2015
New York Times газетаси Ўзбекистон президентининг қизи Лола Тиллаева Каримова Лос Анжелосда тўртта қаср сотиб олганлигини ëзди. Eltuz.com
15 апрел 2021
5 апрель куни мактабдан келинойиси томонидан олиб кетилган 5-синф ўқувчиси Маърифат Асатуллаеванинг жасади Катта Наманган каналидан топилди. Қизни каналга ...
30 январ 2017
Давлат рахбари иқтисодий муаммолар ҳақида бот-бот гапирмоқда. Ҳукуматдаги вазирларни, катта амалдорларни халқ дардини эшитмасликда айблаб сўкмоқда. Мамлакатга чет-эл сармояси ...
Блоглар
8 феврал 2025
Шу пайтгача «Анора» деган икки фильм олинди. Биттаси етим қизнинг ашлачи бўгани ҳақида¸ яна биттаси ...
23 январ 2025
Ўзбекистон мудофаа вазири Холмухаммедов босқинчи газанда Россия билан 2026-2030 йилларда ҳарбий соҳада стратегик ҳамкорлик дастури ...
20 январ 2025
Ўзбекистон президенти уйида йиртқич ҳайвон¸ илон ва хашаротларни боқадиганлар жазоланиши ҳақидаги қарорни 16 январь куни ...