Асосий мавзулар
6 апрел 2018

6 апрель – Москвада илк трамвай йўлга чиқди

1899 йилнинг 6 апрелида Москва йўлларида электр билан юрадиган трамвай пайдо бўлди.

Бу трамвай от тортиб юрадиган кўнка аравалар ўрнини олди. Янги трамвайлар эрталаб соат саккиздан то кечки саккизгача 14 минутлик интервалда шаҳар бўйлаб қатнай бошлади. Бутун линия бўйлаб саëҳат қилиш учун 6 копейка (иккита тухумнинг нархи) тўлаб чипта олиш кифоя эди. 1907 йилдан бошлаб трамвайлар Санкт-Петербургда ҳам юра бошлади.

Россиядаги илк трамвайлар Британиянимнг «Бреш» ширкатида ясалган эди.

Тошкентда электр трамвайи ҳаракати 1912 йил 29 декабрда очилди

Тез ва қулай транспорт воситаси ҳисобланган трамвайлар кўчани кўнка вақтидаги 230 отнинг тезакларидан қутқаргани айтилади.

Тошкентнинг руслар яшайдиган қисмидаги «Воскресенский» бозоридан турли томонларга умумий узунлиги 20 верст бўлган етти трамвай линияси тарқаган. Агар 1912 йилда жамиятнинг кўнка трамвайидан ялпи тушум 260 минг рублни ташкил этган бўлса, 1913 йилда электр қувватига ўтилгач, у 504 минг рублгача ўсди. Йўловчиларни ташиш ҳам кескин ошди.

Тошкентда от тортиб юрадиган трамвай тарихи эса 1896 йилга тақалади

1896 йилда Тошкент ҳокимлиги Бельгия жамияти вакили Э.Дени билан 45 йилга кўнка (отлар билан ҳаракатланадиган бир вагонли транспорт воситаси) йўли қуриш ҳақидаги шартнома имзолади.

Э. Дени ўз хуқуқини Бельгиянинг «Тошкент трамвай» аноним жамиятига топширди. Шаҳарда кўнка 13 йил фаолият кўрсатди ва икки йўналиш бўйича ҳаракат қилди. Биринчи линия 1901 йил 30 мартда, иккинчиси 1903 йил 5 апрелда очилди. Унинг умумий узунлиги 9 верст 90 сажен йўл бўлиб, 30 вагон, 170 хизматчи ва 230 оти бор эди.

Кўнка темир йўл вокзалидан эски шаҳардаги бозоргача ва Романовская кўчасидан (ҳозирги Буюк Турон) янги шаҳардаги Сергиев черковигача (ҳозирги Ҳ.Олимжон майдони) хизмат қилган.

1907 йил 27 августда шаҳар думаси Тошкентда электр трамвай ўтказишга “Тошкент трамвай” жамияти билан шартнома тузишга қарор қилди. 1908 йил сентябрида мазкур шартнома янги линиялар очишни кўзда тутувчи режалар билан тузилди. Концессия муддати 45 йил эди. 1926 йилда шаҳар “Тошкент трамвай» жамиятидан трамвай сотиб олиш ҳуқуқига эга эди.

1910 йил 17 августда Куропаткин (ҳозирги Лоҳутий) ва Гоголь (ҳозирги Я.Ғуломов) хиёбонлари оралиғидаги жойда электр станцияси биносига асос солинди. Техник назоратни муҳандис В.С.Гейнцельман олиб борди.

«Гудбай, трамвай!»

Дунё табиат учун зарарли углеводород газлар тарқатадиган ёнилғи билан юрувчи транспортлардан холос бўлиш ғоясини илгари сураркан, электр ёрдамида юрувчи трамвайлар тағин замонавий аҳамият касб эта бошлади.

Европанинг ривожланган мамлакатларида янги-янги трамвай линияларининг ишга тушаётгани, электромобиль саноати бунга далил. Бироқ 2016 йилнинг мартида Тошкентда трамвай транспортига чек қўйилди.

Совет даври ва мустақилликнинг 25 йили мобайнида Тошкент манзарасининг ажралмас қисми бўлган трамвай қатнови 2016 йилнинг 28 мартида Тошкент ҳокими Раҳмонбек Усмонов тарафидан бекор қилинди.

Ботир Ражабов,
Eltuz.com

Тағин ўқинг
25 ноябр 2020
“Элтуз”нинг Ўзбекистон Республикаси Ҳарбий прокуратурасидаги бир-биридан мустақил манбаларига кўра, бу ташкилот раҳбариятида Баҳодир Худойбердиев деган “золим ва ўзбошимча ўринбосар” ...
8 апрел 2017
Стокголмдаги теракт бўйича Ўзбекистон ватандоши ушланган. Фото: Aftonbladet.se Бу ҳақда ëзган, Швециядаги нуфузли Aftonbladet нашрига кўра, 7 апрел куни ...
7 март 2019
Гулнора Каримованинг умумий тартибдаги қамоққа ўтказилиши ва фарзандларининг дунёга шарманда бўлдингиз деб жар солиши мавсум-мавсум бўлиб давом этадиган сериални ...
14 март 2019
Жуда ғалати ишлар бўляптики, на жим туриб бўлади ва на гапириб. Аммо “қилинган ишдан пушаймон қилинмаган ишдан пушаймондан яхшироқ”, ...
Блоглар
30 апрел 2024
1990 йилнинг 30 апрелида мустақил Ўзбекистон тарихидаги илк демократик партия – «Эрк»нинг таъсис қурултойи бўлиб ...
21 апрел 2024
Картинани кеча уйимга олиб келдим. Бир кеча термилиб ётмоқчи эдим. Лекин имкон бўлмади. Доимгидек ҳаёт ...
6 апрел 2024
Бугунги кунда рус пропагандаси фақат рус телеканаллари орқали бериляпти деган одам қаттиқ янглишади, чунки пропаганда ...