Асосий мавзулар
4 август 2018

Вандализмми ёки оддий плагиат?

Навоий театрининг японлаштирилиши, аслида хиёбонларнинг чопиб йўқ қилиниши, деворий санъат асарларини ўчириб, устига фотообой қоплаш, тарихий ёдгорликлар ўрни, шакли шамойилини ўзгартириш, масжидларга болалар ва диний либосдаги (?) одамларнинг қўйилмаслиги, ҳижобни ва қизларнинг шимда юришинию тўйларда вальсга тушишини тақиқлаш каби бир-биридан ғалати воқеалар олдида арзимасдай туюлиши мумкин, бироқ жиддий ташхисга муҳтож.

Гап Тошкентдаги сўнгги ўзгариш – Навоий номидаги академик театр биноси лавҳасидан унинг меъмори номининг олиб ташланиши ҳақида кетяпти. Бундан буён театр унинг бош меъмори Алексей Шусев томонидан эмас, балки “юзлаб япон фуқаролари” томонидан барпо этилган ҳисобланади.

Театр биносининг 1947 йили таниқли меъмор Алексей Шусев лойиҳаси ва раҳбарлигида қурилгани ҳаммага маълум.

Ҳар ҳолда опера театри биноси қурилиши тўғрисида Википедияда бундан бошқа маълумот қолдирилмаган. Қурилишда қанча маҳбус, ҳарбий асиру мардикор ишлагани, уларнинг миллати тарихчилар учун баҳсли бир мавзу.

Бироқ қайсидир япон делегацияси келиши олдидан лавҳа ўзгарди. Эндиликда бу театр биноси муаллифлари “Узоқ Шарқдан депортация қилинган юзлаб япон фуқаролари” бўлиб чиқяпти.

Тарихни қўлининг учи билан ўзгартиришга ўрганиб қолган Каримовнинг “бу мўъжизаси” аслида навбатдаги аҳмоқона вандализмнинг бир кўриниши, холос.

Тарихда шундай миллат ўтган. Уларни вандаллар деб аташган. Бу ном уларга 455 йилнинг июнида Римни ишғол қилишган пайти ноёб санъат асарларни кўп миқдорда ўмарганлари учун берилган.

Бироқ улар бу осори-атиқалар ва муаллифлар номини ўзгартиришмаган, сотиш учун авайлаб шаҳардан олиб чиқиб кетишган. Келажак авлодларга улар бутунлигича етиб келгану, уларнинг қилмиши тарихда “вандализм” деган бадбахт ном билан қолган.

Улардан фарқли ўлароқ, турли давр вандаллари ўз аҳмоқликлари билан нафақат тарихий обидалару артефактларни, балки бутун бошли шаҳарларни йўқ қилишган.

Бордию буни оддий плагиат деб атасак, меъморий асар муаллифлиги юзлаб номсиз япон гастарбайтерларига берилишидан Ўзбекистон ҳукумати қандай манфаат кўришига тўғриси ақлим етмайди.

Қудрат Бобожон
Eltuz.com, 2015 йил, 30 октябрь

Тағин ўқинг
6 июл 2022
Конституцияга ўзгартиш олдидан тўполон кўтарилган Қорақалпоғистонда ҳамон интернет ишламай турибди, маҳаллий аҳоли айрим ҳудудларда электр токи йўқлигини айтмоқда. «Элтуз» ...
20 апрел 2019
Рассом Кирпиeltuz.com
11 январ 2024
Қирғизистон парламенти кеча, яъни 10 январда кўпчилик овоз билан депутат Эмил Жамғирчиевни жиноий жавобгарликка тортишга рухсат берди. Мазкур қарорни ...
5 апрел 2019
Инсон ҳуқуқлари бўйича Ўзбекистон-Германия форуми (UGF)нинг «Улар аввал пахтага чиқмаслигимизни айтишди, кейин эса далага жўнатишди» номли янги ҳисоботида қайд ...
Блоглар
22 ноябр 2024
Қудратлар айрилган тузум, яъни демократия автократиядан яхшидир. Бу гапни айтавериб тилим қаварди. Демократик жамият бўлган ...
28 октябр 2024
(Элтузга телеграм орқали келган мактуб) “Хоразм вилояти Урганч туманлараро суд раиси Ё.А.Алмосов жаноби олийларининг бугунги ...
24 октябр 2024
Бир одам ҳаммага яхшилик қилишга сўз берибди. Қўшниси келиб уни отини сўраб олиб миниб кетганича ...