Асосий мавзулар
18 апрел 2017

Мажбурий обуна – ўзбек нашрларининг жон томири

Даврий нашрларга обуна ихтиёрий экани айтиб келинадиган Ўзбекистонда чиқадиган газеталардаги мақолалардан аслида бунинг акси экани кўринади.

Айни муаммо Жиззах вилояти мактабларидаги обуна масалаларига бағишланган «Жамият» газетасидаги (14.04) «Обуна «ўйини»: танқид ва тахмин» сарлавҳали мақолада ўз аксини топди.

Гарчи муаллиф ўзи истамаган бўлса-да, даврий нашрларга обуна ихтиёрий экани айтиб келинадиган Ўзбекистонда аслида бу масала бутунлай мажбурий кўринишга эга эканига ишора бериб қўяди.

Маълум бўлишича, Зафаробод туманида 2017 йилда «марказий нашрларга обуна режаси атиги 33,3 фоиз бажарилган».

«Ваҳоланки, обунани юқори савияда ўтказиш юзасидан вилоят ва туман ҳокимларининг махсус фармойишлари бор. Бу ҳужжатларда қайси нашрга қанча нусхада обуна бўлиш зарурлиги аниқ-тиниқ белгилаб қўйилган», дейилади газетада.

Кўриниб турибдики, мамлакатда нашрнинг тиражини унинг савияси эмас, балки ҳукуматга қанчалик яқинлиги белгилайди.

Гарчи мамлакатда ҳукуматга мойил бўлмаган газета чиқмаса-да, уларнинг ичида қайсиси «хотинларнинг энг яхшиси» қилиб танланиши тиражни кўпайтириш учун муҳимлигини мақоладан юқорида келтирилган парчалар ҳам исботлаб турибди.

Шунингдек, мақолани ўқиб, бундай мажбурий-ихтиёрий обуна учун ўқувчиларнинг қанча пули кетишини ҳам билиб олиш мумкин.

Масалан, Дўстлик тумани халқ таълими бўлими мудири жорий обуна мавсумида тумандаги ўқитувчиларнинг ҳар бири ўртача 450-500 минг сўмлик газета-журналларга обуна бўлганини айтар экан: «Бундан ортиғига ходимларнинг имконияти етмайди», деб мухбир олдида ўзини оқлаган бўлибди.

Муаллиф гарчи обуна учун шунча маблағ сарфланган бўлса-да, мактаблар ҳам, ўқитувчилар ҳам газеталарни деярли олмаётганига эътибор қаратар экан, ўқитувчилардан йиғилган маблағ «туя» қилинаётган бўлиши мумкинлигига ишора беради.

Мақолада, Самарқанд вилоятидаги бир мактабдан обуна масаласида келиб тушган шикоят хати ҳам келтириб ўтилган.

Бу хатда шикоятчи ўзи ишлайдиган мактабда обуна учун ҳар бир ўқитувчи ва ходимнинг ойлик маошидан 21 фоиздан ушлаб қолингани, шунингдек, ўқувчилардан ҳам пул йиғиб олинганини, аммо обуна бўлинган газеталарни ҳеч ким кўрмаётганини билдирган.

«Обуна баҳонасида ўқитувчилар маошидан ушлаб қолинган миллионлаб пуллар қаерга ва қайси мақсадда ишлатилганини текшириб, аниқлик киритиб беришингизни сўрайман», деган шикоятчи газета таҳририятига ёзган мактубида.

Баҳодир Шариф
Ўзбекистонлик газетхон таҳаллуси
Eltuz.com

Тағин ўқинг
22 октябр 2015
Бугун эрталаб таксида ишга кетаётган маҳалимда,мени қитмирлигим ишга тушиб ҳукуматни ва сиёсатни мақташга тушдим. Шу маҳал такси ҳайдовчиси менга ...
11 сентябр 2019
Ибтидосида айтай, мен шоир ёки бастакор, ё-да ҳофиз эмасман. Шеърга ўхшаган бир нарсаларни ёзиб, уларга ўзимча куй басталаб, онда-сонда ...
16 май 2019
Ҳақиқатга қайси томонидан қарасанг ҳам бир хил кўринади, дейишади. Маҳмуд Ражаб -шоир, ёзувчи, шу миллатнинг чин бир фидоийси, Матназар ...
24 май 2021
(Шоир ва сиёсатчи Муҳаммад Солиҳнинг “Императив” аудиокитобининг 29-қисми. Матнни муаллифнинг ўзи ўқиган. Давоми бор.) Халқ шоирлари миллат ҳақида қайғурар ...
Блоглар
17 март 2024
Рассом Туз бир мавзу муҳокамасини бошласа ағдар тўнтарини чиқариб барча қирраларини ўрганади. Танганинг ағиниям¸ бағиниям¸ ...
14 феврал 2024
«Ёшлар» телеканалида содир бўлаётган коррупция олдида «Спорт» телеканали директори Зоҳид Каримов қўй оғзидан чўп ололмайдиган ...
13 феврал 2024
Тармоқнинг ўзбек сегменти ўзбек давлат рамзларига нафратни парваришламоқда. Ижтимоий тармоқларда маҳалла раиси ва фаолларнинг давлат ...