Видео
2 май 2023

Умрага борган ўзбек аёлларининг ўғирлангани ва зўрлангани ҳақида

Хаж ва умра зиëратига борган камида икки ўзбек келиннинг ўғирлаб кетилгани ва қизи хамрохлигида борган 40 яшар ногирон ўзбек хотиннинг Саудияда жинсий зўрлаб ташаб кетилгани ҳақидаги аудио гувоҳликни эшитдим. Бундан олдин Жалолободлик (Қирғизистон) ўсмир йигитнинг ўшлик ҳажбошилар тарафидан Саудиядаги педофил эркакларга сотилгани ҳақидаги ҳужжатлар билан танишгандим. Ҳар йили юз минглаб мусулмон хотин қизлар Маккага Ҳаж қилиш учун Саудия Арабистонига келишади. Аммо ҳамма хотинлар ҳам диний хузурга шўнғий олмайди. Бунинг сабаби эркак зиёратчилар томонидан қилинаëтган жинсий зўравонликдир. 2017 йилнинг феврал ойида покистонлик аёл Sabina Хон (Sabina Хон) нинг ҳаж пайтида унга қарши сексуал таъқиблар ҳақида очиқ айтган ҳикояси Facebook ижтимоий тармоғининг инглиз тилидаги сегментида кенг тарқалди. Покистонлик аёл ўз саҳифасида тавоф (Каъба тошини тавоф қилиш маросими) пайтида ўз танасининг ҳассос жойларини кимдир атай ушланганини ва эзғилаганини ҳис қилганини ёзган. «Мен ҳақоратланганимни ҳис қилдим. Шу билан бирга, мен бу ҳақда (бошқалар билан) гаплаша олмаслигимни англадим. Мен жим бўлдим, чунки онамдан бошқа ҳеч ким менга ишонмаслигини ёки сўзларимни жиддий қабул қилмаслигини билардим», деди покистонлик аёл воқеа ҳақидаги ҳис-туйғуларини.

Бир неча кундан кейин Sabina Хон Facebook-дан жинсий таъқиб қилиш ҳақидаги ҳикоясини ўчириб ташлади. Кўринишидан, бу ерда эркакларнинг тажовузкор ва таҳдидли шарҳлари рол ўйнаган. Покистон эса ўз ҳуқуқларини ҳимоя қилишга қарор қилган аёллар ва қизларга қарши диний радикалларнинг шафқатсиз рижоллари билан машҳур.

Шунга қарамай, Сабинанинг ҳикояси бошқа мусулмон аёлларнинг фаол реакциясини келтириб чиқарди. #MosqueMeToo хештеги билан ижтимоий тармоқларда ҳаж пайтида аёлларни таъқиб қилишнинг янги далиллари пайдо бўла бошлади. CНН Sabina Хон билан бир хил вазиятда ўзларини топишга мажбур бўлган бир нечта зиёратчилар билан суҳбатлашди.

Асра Надеем, Покистонда туғилган, Ақшда яшайди

» 2006 йилда Ҳаж қилганимда 21 ёшда эдим. Биринчи салбий таассуротни «шайтонни тошбўрон қилиш»пайтида эзилганимда ҳис қилдим . Бу даҳшатли эди.

Бироқ, бир неча кундан кейин мен Маккага Умра ўқиш учун қайтиб келдим (йилнинг исталган вақтида ўқилиши мумкин бўлган ҳажнинг қисқа шакли). Каъба атрофида тавоф қилаётганимда ҳеч кимни танимас эдим.

Каъба тошига қанчалик яқин бўлсангиз, шунча кўп одамлар бор. Ҳамма муқаддас тошга тегишни хоҳлайди. Мен унга яқинлашишга ҳаракат қилдим. Каъба яқинида бўлганимда, кимдир думбаларимни ушлади. Мен буни фақат оломон ичида тўпланиш туфайли деб ўйладим, тиқилинч эди.. Аммо кейин, мен Каъбадан узоқлаша бошлаганимда, кимдир кўкрагимни ушлади. Мен бошимни ўгирдим ва бу менга қараб тиржайган йигит эканлигини кўрдим. Мен ҳеч нарса қила олмадим ва у бир муддат кўкрагимни ушлаб эзиб турди. Мен унга бақира бошладим, лекин атрофимдаги одамлар «ялла» («ҳаракат», «шошилинг») деб мени олдинга суришди.

Мен бу воқеа юзасидан мен учрашган биринчи иккита хавфсизлик ходимига хабар бердим, лекин улар инглиз тилини билишмади ва мен олдинга боришим кераклигини аниқ айтишди.

Ҳаж-бу кучли руҳий тажриба, сиз онгнинг ўзгарган ҳолатидасиз. Сиз учун муҳим бўлган нарсалар учун ибодат қиласиз. Ҳаж пайтида эркаклардан бундай жинсий таъқибларга дучор бўлиш мен учун жуда ёқимсиз эди.

2006 йилда ҳаждан кейин мен бошқа Маккага бормадим. Биринчи саёҳат жуда салбий таъмни қолдирди-аввал танамни эзишди, кейин эса бу жинсий таъқиблар.»

Ҳозир Осиёда яшовчи инглиз аёл( исмини кўрсатмасликни сўради)

«2007 йилда Маккага боришдан олдин мени ҳеч қачон жинсий зўрлашмаган эди. Ўша пайтда мен 32 ёшда эдим. Биринчи марта таъқиб қилиш тавоф қилмоқчи бўлганимда содир бўлди. Номаълум бир эркак мен томон келаётган еди ва у жуда яқинлашганда, у қўлини чўзди ва кўкрагимдан ушлаб олди. У шунчалик қаттиқ ушлаганидан кўкракларим қаттиқ оғриди. Ва у дарҳол қўйиб юбормади. У бутун вақт давомида кўкрагимни сиқиб, кўзларимга қараб тиржайиб турарди.

Иккинчи воқеа ал-Haram масжиди ҳовлисида содир бўлди. Мен орқамда танамнинг умуртқа поғонаси остига кимдир менга тиралиб атай босаётганини ҳис қилдим. У ер гавжум эди, шунинг учун одамлар бир-бирига ëпиишиб қолганди. Аммо босим давом этди. Мен орқасига ўгирилиб, бу бир эркак эканлигини кўрдим ва у менга атайлаб яқинлашаётганини англадим, унга ўз қилиғи ёққанини юз ифодаси кўрсатиб турарди. У ҳам қучоқлашда давом этар экан, доим менга қараб тиржайиб турарди.

Мен қочиб, полициячини топдим. Мен унга (инглиз тилида) нима бўлганини айтдим. У менга бефарқ бўлди. У мени тинглашни хоҳламади. Мен ҳатто оломон ичида бир одамга ишора қилдим, лекин полициячи барибир менга эътибор бермади.Учинчи жинсий таъқиб қилишни, савдо гузарида бўлганимда, расталарда Ҳаж билан боғлиқ совғаларга қараб турганимда ҳис қилдим. Мен ўзимни орқадан урилган қаттиқ зарбани ҳис қилдим. Маълум бўлишича, чол мени думбаларимга жуда қаттиқ урган. Шаппатлаган. Бу кутилмаганда содир бўлди ва мен қичқирдим. Чол менга қаради, жилмайиб » Алҳамдулиллаҳ » деди. Ўша пайтда пештахтанинг нариги томонидаги савдогар менга орқасини ўгирди ва ҳеч нарса кўрмагандай туриб олди.

Сафардан олдин (Ҳажга) эркаклар менга ноўрин тарзда тегиши мумкинлиги ҳақида огоҳлантирилган эдим. Аммо мен барибир Маккадаги таъқиблардан шок ҳолатини бошдан кечирдим. Ўйлайманки, таъқиб қилиш Ҳаж пайтида мусулмон жамоаларидаги одамларга қараганда тез-тез содир бўлади. Жинсий зўравонлик ҳақида гапириш жуда қийин ва Исломнинг устуни бўлган Ҳаж билан боғлиқ ҳолда улар ҳақида гапириш янада қийинроқ.

Бир неча йилдан кейин яна Маккага бордим. Аммо мен бу сафар шахсий маконимни ҳимоя қилишда жуда эхтиëткор эдим. Ҳеч ким менга тегинмаслиги учун тиришдим ва тунда ёки эрта тонгда атрофда одамлар кам бўлганида оммавий маросимларни ўтказдим. Бу сафар мен тавофни рад этдим.»

Ануш Муштақ, Австралияда яшовчи покистонлик аёл

«Мен 10 ёшда бўлганимда, Отам Покистон ҳаво Кучларида хизмат қилгани ва тўрт йил давомида бу мамлакатга юборилгани учун оилам Ливияга кўчиб ўтди. 1980 йилда ота-онам Ҳаж қилишга қарор қилишди. Эсимда, мен жуда ҳаяжонланган едим, чунки Маккага саёҳат кам одам учун имкон. Опам ва мен бу саёҳатни интиқлик билан кутардик.

Каъба тошига келганимизда, у ер жуда гавжум еди. Тўсатдан, бир йигит мени орқамдан ушлади. Мен жуда ноқулай аҳволда эдим. Мен онамнинг қўлидан ушлаб, унинг олдидан юрдим. Мен онамга айтишни ёки айтмасликни билмасдим, шунинг учун нима бўлганлиги ҳақида жим турдим.

Ҳаж пайтида Маккадан Мадинага автобусда боришимиз керак эди. Мен автобусда опамнинг ёнида ўтирардим, ота-онамиз эса орқамиздаги ўриндиқларда эди. Кондуктор салондан ўтиб, чипталарни текширди. У менинг ўриндиғим ёнида бўлганида, у худди менинг ўриндиғим ичида бирор нарсани тузатмоқчи бўлгандек ўзини тутди. У қўлини кўкрагимга қўйди, кейин оёғимни силай бошлади. Мен ғазабландим ва жиркандим, лекин нима қилишни билмасдим. Кейин у қўлини чўзди, худди пардаларни тўғрилагандек бўлиб семиз қорнини юзимга босиб мениз эзғилади.

Мен нима бўлганини ҳеч кимга айтмадим, чунки оилам шарафидан уялдим. Мен сизга Ҳаж пайтида, яқинда ижтимоий тармоқда [Маккада] жинсий зўравонлик ҳақидаги хабарни кўрганимда нима бўлганини айтиб беришга қарор қилдим. Аммо олган салбий тажрибамга қарамай, агар имконият туғилса, келажакда иккинчи бора Ҳаж қиламан.»

Маккага ҳар йили уч миллионгача зиёратчи ташриф буюради. Мисол учун, 2016 йилда хожи аёллар 42% фоизни ташкил қилган. Ва Саудия ҳукумати расмий Маккадаги диний маросимлар пайтида таъқиб фактларни тан олиб 2017 йилда жинсий таъқиб учун жазони қаттиқлаштирувчи бир қонун қабул қилди. Бундан ташқари, ҳозирда Маккада тартибни таъминлайдиган хавфсизлик ходимлари орасида аёллар пайдо бўлди.

Исломда жинсий тенгсизликнинг энг аниқ шаклларидан бири бу эркакнинг тўртта хотин олишига имкон берадиган норма ва жориялар билан чекловсиз секс қилиш ҳуқуқи. Гарчи бу норма ҳамма жойда амалга оширилмаса ҳам. Масалан, Эронда, давлатнинг анча консерватив диний табиатига қарамай, кўпхотинлилик қабул қилинмайди. Жамиятнинг ўқимишли шаҳар қатламлари орасида еркакнинг бир нечта хотини бўлса, бу» ваҳшийлик » ҳисобланади.

Кўпхотинлиликни саводсиз қишлоқ муҳитида учратиш мумкин.

Масалан, суннийлар-балужийлар устунлик қиладиган Остан вилояти¸ Систан ва Балужистонда.

Шу билан бирга, қўшни Афғонистонда ёш гўдак қизларини никоҳлашни шариат нормаси сифатида муллалар оқлашини кўрамиз. 8-10 ёшли қизлар 40-60 ёшли эркакларга эрга берилгани ҳолатлари мавжуд. Чунки қизларнинг ота-оналари бунга қарор қилишади. Афғонистондан ташқари, бундай никоҳларнинг юқори фоизи Саудия Арабистони ва Яманда кузатилмоқда.

Мутахассисларнинг ҳисоб-китобларига кўра, Афғонистон ва Яманда 12 ёшгача бўлган қизларнинг 20 фоизигача турмушга чиқиш холатлари мавжуд. Россиянинг Чеченистон Республикасида эса вояга етмаган ëш қизларни чолларга эрга бериши кузатилади. Кремлпараст раҳбар Рамзан Қодиров бу никоҳларга ҳомийлик қилгани танқид қилинади.

Рассом Туз

Тағин ўқинг
4 ноябр 2022
Рассом Туз: Азиз оға-ини, опа-сингил, қадрдонларим. Мана хафта айланиб сиз билан биргаман. Матчон Суқилиш: Ничиксизлар! мўччи ойбика ҳам хўжик ...
15 май 2017
Май ойи бошида Ўзбекистонда оммавий ахборот воситалари фаолиятига дахлдор «Олтин қалам» мукофоти ғолибларини тақдирлаш маросими ортидан ижтимоий тармоқлар ва ...
15 январ 2019
Самарқандга ташрифи чоғида Ўзбекистон президенти Шавкат Мирзиёев янги солиқ сиёсати доирасида жорий йил якуни бўйича республикада 5,5 трлн сўм ...
3 март 2017
Сурхондарёда кундузи болалар жисмоний жазоланадиган, тунда эса фоҳишахонага айланадиган тўртта боғчадаги вазият акс этган тасвирлар ижтимоий тармоқни ларзага солди. ...
Блоглар
17 март 2024
Рассом Туз бир мавзу муҳокамасини бошласа ағдар тўнтарини чиқариб барча қирраларини ўрганади. Танганинг ағиниям¸ бағиниям¸ ...
14 феврал 2024
«Ёшлар» телеканалида содир бўлаётган коррупция олдида «Спорт» телеканали директори Зоҳид Каримов қўй оғзидан чўп ололмайдиган ...
13 феврал 2024
Тармоқнинг ўзбек сегменти ўзбек давлат рамзларига нафратни парваришламоқда. Ижтимоий тармоқларда маҳалла раиси ва фаолларнинг давлат ...