Рассом Туз: Сурияга бориб қолган аёллар вазият қурбоними?
Тармоқ, яъни социал медиа ўзбек сегментида кузатишларимга кўра хотин-қизлар орасида ашаддий диний фанатизмга мойиллик кучли.
Москва, Сеул, Истанбул ва Прагада диний фанат ўзбек аëлларининг ҳам онлайн, ҳам офлайн клублари бор. Улар онгли равишда ўзлари назаарида тўғри деб билган ғоя учун ўлишга, ўлдиришга ëки мужоҳид эркакларга хотин бўлишга таппа-тайëр.
Шу маънода уларни «билмасдан Сурияга бориб қопти» деб хаспўшлаш нотўғри.
Юнисефнинг Ўзбекистондаги ваколатхонаси собиқ раҳбари Мунир Мамедзаде gazeta.uz-га берган интервьюсида Суриядаги лагерларда яна икки юзга яқин ўзбекистонлик бола ва хотинлар ватанига қайтарилишини кутаётгани ҳақида билдирди.
Мамедзе назарида Суриядаги жангарилар сафида урушган ўзбекистондик эркакларнинг болалари ва аёллари вазият қурбонидир.
Мамадзенинг бу гапи қисман тўғри. Болалар – вазият қурбони ҳамда вазият ҳосиласи.
Аммо ëши 18дан ошган, кўп ҳолларда олий маълумотли хотин-қизларнинг учта-тўртта давлат ошиб, Суриядаги жанг майдонида улар таъбирида, «кофирларни ўлдириш учун» кетиши бу уларнинг англанган сиëсий қароридир.
Бу қарор учун улар зиммасида катта масъулият бор. Бу ҳолда уларни «билмасдан одам ўлдириб қўйибди» дейиш ҳуқуқий нигилизм тупигини ҳосил қилади.
Ўзбекистон 2019 йилдан бошлаб ўтказилган “Меҳр” деб номланган бешта амалиёт доирасида Сурия, Ироқ ва Афғонистондан 531 нафар аёл ва болани Ўзбекистонга қайтарган эди.
Элтуз тасарруфидаги маълумотга кўра катта бюджет пули эвазига қайтарилган хотинлардан баъзилари айланма йўллар билан Мисрга бориб, диний фанатизмга фидокорликни давом қилдирмоқда.
Букрини гўр тузатади. Бу шунчаки ўзбек мақоли.
Рассом Туз